Eind jaren negentig is de stadsbuitengracht tussen Bemuurde Weerd en Paardenveld teruggebracht in zijn oude staat. Het vormde de prelude voor een immens project voor het stationsgebied, waarvan het volledig herstellen van de stadsbuitengracht een van de meest in het oog lopende projecten is, dat met een flinke financiële ondersteuning van het rijk tot stand zal gaan komen. De eerste werkzaamheden zijn begin 2010 gestart.
Verkeersplan Feuchtinger losgelaten
Vroeger domineerde op die plek de Jaarbeurs en was het water weinig meer dan een decor voor de drukke wegen, pleinen en parkeerplaatsen. De logistieke functie van het water nam geleidelijk af en recreatie stond nog in de kinderschoenen. Een verkeersplan uit de jaren vijftig adviseerde de singel te dempen voor een ringweg om de oude binnenstad te vitaliseren. Dat plan is deels uitgevoerd maar werd tenslotte losgelaten, wegens heftige protesten en voortschrijdend inzicht. De stadsbuitengracht zal ongeveer op de oude plek worden teruggebracht en krijgt een levendige uitstraling met waterrecreatie, het karakteristieke Utrechtse werfniveau, horeca en winkels. De aansluiting met de Leidsche Vaart zal worden hersteld zodat een interessante verbinding ontstaat voor zowel pleziervaart als rondvaartexploitanten.
Catharijneknoop overheerst
Ter hoogte van Hoog Catharijne ontstaat een knooppunt van winkelpubliek, oost-west voetgangersverkeer, noord-zuid auto- en fietsverkeer en waterverkeer, de zogenaamde Catharijneknoop. De grote overkluizing die daarvoor door stedenbouwkundigen is bedacht, heeft in de politiek en bij het Utrechtse publiek veel weerstand opgeroepen. Ook het stenige karakter en de relatief lange overkapte ruimtes van het geheel vallen niet bij iedereen in goede aarde. Inmiddels zijn alle besluiten genomen en onomkeerbaar. Er is en wordt daarbij veel op details gesleuteld, denk aan toevoegen van groen en het maken van een maximale lichttoetreding in de overkluizing van het water en de naastliggende verkeerstunnel. De gebouwen zijn of komen binnenkort in procedure voor vrijstelling in het kader van ruimtelijke ordening, milieuwet, sloop- en bouwvergunningen.
Duidelijke stedelijke ruimte
De essentie van de stedenbouwkundige aanpassingen is dat er duidelijke gebouwcontouren ontstaan: Muziekpaleis, entreegebouw, een maximaal transparante overkluizing en een markant poortgebouw. Ter hoogte van het water vervlechten de binnen- en de buitenruimte. Als dit goed wordt uitgevoerd kan het gebied tussen Muziekpaleis, Gildenkwartier en Hoog Catharijne een levendige uitloper van het Vredenburgplein worden, die doorsteekt naar het eveneens gevitaliseerde Smakkelaarsveld. Ook zal de Rijnkade, de weg langs V&D, een impuls kunnen krijgen. Veel zal afhangen van de kwaliteit van de buitenruimte, het microklimaat, of bewoners en bezoekers er graag willen vertoeven en of er voldoende en gevarieerde voorzieningen zijn.
Finaal ontwerp singel
De besluitvorming rondom de inrichting van de nieuwe Catharijnesingel is inmiddels zo goed als voltooid. Hier hebben we wat documenten voor je op een rij gezet. Je treft er een groot aantal details aan rondom de inrichting, tot de straatstenen, bomen, bankjes en lantaarns aan toe.
Definitief ruimtelijk ontwerp (april ’09, pdf)
Bijlage definitief ruimtelijk ontwerp
Raadsbrief bij het ontwerp (april ’09, pdf)
Verslag van de consultatieavond (dec. ’08, pdf)
Vergroeningsstudie Baljon (pdf)
Historische beelden
Momenteel wordt de Catharijnebaan, de betonbak, gesloopt om plaats te maken voor water, oevers, bruggen, expeditie-inrit en een reusachtige ondergrondse parkeergarage.
Hier wat beelden uit Het Utrechts Archief waarop duidelijk te zien is hoeveel kademuren en andere constructies achter de wand van de bak zijn verdwenen.
Hier bewegend beeld van de situatie begin 2010, toen met het werk werd begonnen, met flashbacks uit de tijd dat de singel werd gedempt, begin jaren zeventig.
Als contrast een digitale impressie uit april 2009 die een eindbeeld van de singel schetst.
Een digitale impressie gedateerd eind 2009 die een mogelijk eindbeeld schetst van de Catharijneknoop, de plek waar Hoog Catharijne de singel overkluist. Met name de stadskamer, de grote glazen ruimte boven het water, wijkt af ten opzichte van de animatie hierboven.
Om het dossier te completeren en om te vergelijken wat er na een jaar lang discussie is aangepast, een vroegere digitale impressie uit 2008, gemaakt in opdracht van Corio.
En tenslotte nog wat stills van het ontwerp.
Reacties
In 1969 of 1970 of daaromtrent was ik -nog niet woonachtig in Utrecht- op ‘tienertoer’ (-fl 10,- voor een week treinen door heel Nederland; kom daar nu nog eens om…-)en kwam ook in Utrecht. Het station werd toen al verbouwd. Ik liep langs houten schutingen naar de brug over de Catharijnesingel naar het Vredenburg. Daarop keek ik even om hij heen. Er stond ook een oude man op de brug, die wijzend naar de singel zei: “Dit gaat allemaal weg!”. Dat kon ik mij niet voorstellen & dacht in mijn naieve jeugdige onwetendheid dat deze oude man gek was…
Maar die man was dus niet gek. Blijkbaar heeft er vanaf omstreeks 1958 tot 1969 collectieve gekte geheerst bij projectontwikkelaars, megalomane betonboeren, gemeentebestuurders en andere overheden, die dit inmiddels historische staaltje stadsvernieling hebben mogelijk gemaakt en niet tegen hebben gehouden.
Laten we hopen dat de ontwikkelingen in het Stationsgebied niet tot nieuwe ernstige teleurstellingen over de openbare ruimte zal leiden. Maar ik ben ongerust. Bedrijven als Corio, NS Vastgoed en de Jaarbeurs zijn immers helemaal niet echt geïnteresseerd in stedenschoon of een leuke leefbare openbare ruimte; die willen winstgevende objecten uit de grond stampen.
tInderdaad, ik denk dat het uiteindelijk om geld draait.
Grappig is wel dat men iets wil creeeren met de singel zoals het nooit was, natuurlijk moet je nooit terug naar de oude staat,
maar bij de Jaarbeurs was het niet echt sfeervol toen, maar ik weet niet of het daar ook in de nieuwe situatie echt gezellig zal, worden, men trekt toch altijd liever naar de “oude stad” of HC…….
Eigenlijk is het voor mij niet zulk bijzonder nieuws meer, omdat ik sinds een half jaar de provincie Utrecht heb verruild voor Noord-Holland, maar mij lijkt het zeker een aanwinst voor de Utrechtse binnenstad, dit plan om de ‘kortste snelweg’ van het land om te toveren in een autoluw, waterrijk deel van de binnenstad.
@Paul: wat is de reden dat je uit Utrecht weg bent gegaan?
Ik zag gisteren dat er weer water staat in een stuk van de singel aan de Staffhorst zijde!
Geen idee of dit tijdelijk is (dacht dat er eerst zand gestort zou worden) maar toch wel weer een mijlpaal om daar een stukje singel te zien! Jammer dat er geen webcam die kant op staat.
In de jaren van de singel demping werd een onderzoek gedaan,wat het publiek er van vond , een zo genoemde enquette .Ik werkte toen op het RIV (M) Sigel hoek sterrenbos .En zover ik me kan herinennren was het grootste gedeelte van alle wernemers van toen ,tegen demping van de singels . Maar ja!!
Ik ben dan ook heel blij dat nu alles weer terug gedraaid wordt
Nog wel even geduld hebben 😉
Ik kwam net onderstaande link tegen en vraag me af hoe “groen” de te herstellen singel wordt…
http://www.youtube.com/watch?v=VpMz8y-4d0M
* Dat de watersingels rondom Utrecht weer met elkaar worden verbonden via de Catharijnesingel lijkt mij goed.
* Voor de Gemeente Utrecht geldt : “bezint eer ge begint” met megalomane bouwwerken die niet in het stadsbeeld passen. Bega niet dezelfde fout van 50 jaar geleden, voor de tweede keer! Denk aan de indirecte effecten en gevolgen. Zo moet er een fly-over gebouwd worden in Utrecht West om het verkeer binnen te laten. En meer fijnstof, CO2 verontreiniging is het gevolg. Bekijk de samenhang. Utrecht heeft smalle en kleine een binnenstadswegen en dat is een gegeven. Daar moet je niet te veel hoge dure gebouwen tegenaan plakken.
*Lees het sprookje van Anderson nog eens na over de mooie kleren van de keizer,
Daar waar Hoog Catharijne werd gerealiseerd was het lelijkste deel van de gehele singel die rondom de binnenstad loopt. Hopelijk maken zij er nu iets moois van.
Geen idee Anne waarom Paul wegging, Utrecht is een geweldige stad. Zelf ben ik vertrokken uit angst, er zijn er (Maarssen) die je tot Utrecht achtervolgen tot je automutileert uit vrees. Zo kwam ik toevallig in Eindhoven terecht, kei gezellig daar.
Ik ben Paul en ben naar Eindhoven verhuisd…. maar een andere Paul dan in de reactie hierboven :). Wonend in Bunnik beschouwde ik Utrecht tot en met de jaren ’80 als mijn thuisstad. Ik was er veel, had een broer die er woonde en vond het altijd “keigezellig”.
Komend vanuit het prachtige Utrecht -op de gedempte singel en HC na dan- was Eindhoven een ware cultuurschok. Eindhoven is een stad met meer dan 750 jaar stadsrechten, maar je moet met een loepje zoeken naar de historische kenmerken van de stad. Na de 2e wereldoorlog zwierde de sloperskogel hier flink in het rond om alles wat Eindhoven tegenhield om opgestoten te worden in de vaart der volkeren tegen de vlakte te gooien.
In de jaren kort na de oorlog zijn er meer huizen verwoest dan tijdens de bombardementen (vanwege de aanwezigheid van Philips, die gedwongen voor de Duitsers moest produceren is Eindhoven zwaar gebombardeerd).
Dus als je het over megalomane plannen hebt: troost je, het kan nog veel erger dan in Utrecht. Ik hoop dat ze er iets moois van maken…. Soms kom ik er nog wel eens, en het lijkt de goede kant op te gaan. Al wordt de singel natuurlijk nooit meer wat die geweest is, maar zoals hierboven reeds gezegd is het een illusie het verleden te herstellen. Dat werkt gewoon niet.
Stiekem vind ik het wel een beetje jammer dat ze het enig mooie deel van het complex, het Muziekcentrum, voor een groot deel hebben afgebroken.
Enfin, laten we al het goede koesteren dat ons heeft gebracht waar we nu staan en de rest in historisch en stedebouwkundig perspectief plaatsen. Voor de toekomst van Utrecht.
Lelijk is het gebouw van de ABN/AMRO aan de opnieuw uitgegraven Catharijnesingel. Het gebouw van de ING-bank in dit gebied is ook niet om over naar huis te schrijven. De genoemde bankgebouwen lijken mij goed te kunnen worden omgebouwd tot gebouwen met kleine en grote appartementen. De ABN/AMRO en ING passen mooi in het gebied rond Het Forum ten westen van het spoorwegemplacement. Het gebied langs de (nieuwe) Catharijnesingel kent natuurlijk nog veel meer lelijke punten.
Bij het voormalige ING-kantoor is nooit sprake geweest van een mogelijke conversie naar woningen. Bij het ABN-kantoor wel, maar dat idee is ook weer losgelaten. Met andere woorden, de kans dat op de Daalsekwint binnen afzienbare tijd woningen komen is verwaarloosbaar. Was het niet voor het esthetische, het zou voor de leefbaarheid en aantrekkelijkheid sowieso goed geweest zijn. Nu is het een van de meest levenloze stukken stationsgebied na 1800 uur. Overigens hebben de renovaties van enkele kantoren, waaronder Movares, wel veel goed gedaan voor de publieke ruimte.
En nu zien we hoe mooi het geworden is. Kon mmij er in 2017 nog geen voorstelling van maken namelijk.