In januari, toen het nieuwe Masterplan Jaarbeurs werd gepresenteerd, was het al zonneklaar: de Jaarbeurs wilt van het Beatrixgebouw af. In hun plannen komt dit iconische gebouw namelijk niet voor. Vervreemding van het gebouw dan wel de grond waarop het staat, brengt veel geld in het laadje. Broodnodig voor de financiering van de ambitieuze plannen, die inmiddels door C19 wel wat bescheidener zullen gaan worden. Maar dit terzijde.
Het uit 1970 stammende Jaarbeurs Congrescentrum (niet te verwarren met het Beatrixtheater dat er is gevestigd) was bij oplevering het grootste gebouw van Nederland. Het massieve gebouw roept afgrijzen maar ook bewondering op. Samen met het NH Hotel is dit het enige object uit het begin van de grote vernieuwingsgolf dat nog min of meer intact is te bewonderen.
Eigenaar Jaarbeurs is al jaren aan het puzzelen over wat hij er mee aan moet. Veel ruimte van de Trade Mart is ongebruikt nadat gebruikers vertrokken. In 2016 dook er een plan op om de volledige gevel van glas te voorzien zodat er meer daglicht beschikbaar zou komen. Deels is dat uitgevoerd. De laatste jaren wordt het gebouw stapsgewijs aangepast om aan de behoeftes te kunnen blijven voldoen, kleinschalige kantoorruimte bijvoorbeeld.
De doorgaande looproute dwars door het gebouw, van forum naar Croeselaan is er bij gebrek aan duurzame invulling helaas nog steeds niet. Daardoor is de achterzijde, dat naar het station is gekeerd, nog steeds een opmerkelijk grote, blinde muur waarvoor geen goede oplossing bestaat. De zee van oranje uitvalschermen die de westelijke gevel zo’n bijzonder karakter gaf, is weggehaald en vervangen door saaie bruingrijze waardoor het gebouw nog somberder is geworden. Een onbegrijpelijke ingreep, wat BU betreft.
Maar nu dwalen we af, terug naar het onderwerp. Bij de vernieuwing van het hallencomplex is veel nieuwe kantoorruimte geprojecteerd. Meer dan genoeg voor de eigen behoefte. Als het Jaarbeurskwartier klaar is, zijn Beatrixgebouw en de rest van de Jaarbeurs nog meer fysiek van elkaar gescheiden dan nu. Daar komt bij dat het theater met zijn 1500 stoelen verplaatst kan worden naar de noordflank. Daar ligt het tegen de nieuwe hallen aan. In combinatie met een grote concertzaal kan dat tot een belangwekkend uitgaanscentrum uitgroeien. (Als C19 tenminste niet langer zijn akelige staart roert.)
Inmiddels heeft de Jaarbeurs de gemeente gevraagd mee te denken over mogelijke verkoop en de toekomstige bestemming. In de tussentijd wil het bedrijf meer armslag qua bestemmingen voor het huidige complex. Nu is dit beperkt tot cultuur en “Jaarbeursdoeleinden”. Overigens zitten er al enige tijd kantoren van derden in.
Zodra het nieuwe beurs-, event- en congrescentrum klaar is, over een jaar of acht, kunnen er twee dingen gebeuren. Jaarbeurs biedt het Beatrixgebouw aan een projectontwikkelaar aan of verkoopt het.
Maar wat moet je er dan mee? Slopen is om cultuurhistorische en duurzaamheid-redenen eigenlijk geen optie. Is er een herbestemming te bedenken? Moet je een patio aanbrengen voor hoognodige daglicht-toetreding? Kun je op het dak niveaus toevoegen? En voor welke bestemmingen dan?
BU weet zeker dat jij slimme ideeën hebt. Brand maar los in de comments!
Reacties
De kantoren op de 6e verdieping laten zien, dat het wel degelijk mogelijk is om het gebouw (gedeeltelijk) een kantorenbestemming te geven. Dit zijn overigens geen kleinschalige ruimtes, maar is een ruim opgezette kantoorverdieping met allerlei verschillende, opstartende bedrijfjes. Er is zelfs een soort van auditorium ingericht.
Aan de buitenzijde van het gebouw is dit duidelijk te zien aan de raampartijen van met name de noordelijke gevel. Verder zou ik de westelijke gevel (voorzijde) onaangeroerd laten, die is echt fantastisch!
Ik zou er inderdaad een patio in aanbrengen, daar is het oppervlakte groot genoeg voor. Binnen- en daktuin maken en via glazen liften verbinden en het gebouw weer eens heel grondig schoonmaken. Er zit een gigantische rood wit blauwe vlag op het gebouw die zo verkleurd is dat het een grijs grijs grijze vlag is geworden. Ook de oranje luifels weer terug, maak het gebouw weer fris!
Top idee inderdaad van BouwputUtrecht die patio!
Ik vraag mij serieus af of dit gebouw nog twintig jaar mee kan. Gedateerd = gedateerd. Het vergt steeds grotere investeringen om deze kolos weer helemaal „van deze tijd” te bouwen. De vraag is: „wie wil deze investeringen voor zijn rekening nemen?” Ik zou er geen Euro meer willen investeren. Sentimentele en nostalgisch gevoelens zijn één. Investeringen van tientallen miljoenen Euro’s is een heel ander verhaal. Een verhaal dat weinig van doen heeft met nostalgie en melancholie. Dat is de realiteit.
Voor dit gebouw is maar een bestemming mogelijk: slopen.
Het is te groot, lelijk, staat in de weg en is het bewaren niet waard.
Het is een uniek, historisch gebouw op een unieke plek – naast het grootste knooppunt voor personenvervoer van Nederland – dat daarom behouden moet blijven.
De kosten voor herbestemming worden betaalbaar wanneer je het vloeroppervlak aantrekkelijker en groter kan maken. Trek de raampartijen door naar alle vier de zijden zodat er geen blinde muren meer zijn. Zet er een glazen koepel op – denk aan een combinatie van het British Museum in Londen en de Diamantbeurs in Amsterdam – die niet te zien is vanaf de straat maar wel het enorme dak benut.
De binnenkant van het gebouw zal een gedeelde functie moeten krijgen, waarbij de rol van het station optimaal benut moet worden. Hierbij kan je denken aan een mix van een museum (dependance van het Nijntje Museum?), kantoorruimtes (uitbreiding van het WTC) en coworking/shared offices, Beatrix theater ism de Universiteit Utrecht (optimaal gebruik van de zaal), markt/foodhallen en andere horeca (zowel aan de plint als op het dakterras en dat past bij het theater). De geplande looproute door het gebouw zal hierbij komen te vervallen.
Zou eerst de markante oranje zonneschermen terug laten komen.
Die grijze bende die er nu hangt, doet het gebouw alles behalve eer aan, grijze rouwdoos lijkt het zo wel.
Vooral nu er een +1 loopniveau is, is het belangrijk om iets aan die blinde muren te doen.
Aantal opties
Laat er groen tegenaan / voor groeien.
Ramen erin.
Ingang maken en dan zoals hierboven aangegeven een museum of iets dergelijks .
Ik heb ooit een plaatje gezien van Mitros die woningen op het dak hadden bedacht. Het fundament schijnt zo stevig te zijn dat je er moeiteloos wat verdiepingen op kan zetten. Geen oplossing voor de bestemming van het pand zelf, maar het idee is me wel bijgebleven
Ik denk dat er goed gekeken moet worden naar waar er behoefte naar is. Ben geen expert maar volgens mij staat bovenaan dat we woonruimte nodig hebben en kantoren in overvloed. Ik zou dus het gebouw (deels) voor woonruimte gebruiken en zeker geen kantoren. Het theater zit er volgens mij prima op z’n plek, wellicht nog een museum (wel een unieke en niet iets wat we al hebben, waarom hebben we in Utrecht bijvoorbeeld nog geen technologiemuseum?) en wat eetgelegenheid erbij en het gebouw kan weer een tijdje mee!
Na lang wikken en wegen zou ik t plat gooien.
Ik zou t jaarbeursplein voor overheidsgebouwen gebruiken. Jaarbeurspleingebouw en jaarbeurs voor de provincie en ook de gemeente wat nu nog in het centrum zit. Wellicht om ook sommige universiteitsgebouwen die nu in het centrum zitten te huisvesten. Waarom moet de overheid in zulke dure panden qua grond, onderhoud en verwarming zitten? Verkoop dat en plaats iets moois maar economisch en energieneutraal terug bij t station. Beter bereikbaar voor iedereen.
Het is een kenmerkend pand uit de jaren 70 maar voor mij niet speciaal genoeg om te bewaren. Het is te grijs en gesloten. Je kan het minder gesloten maken maar dan sloop je het eigenlijk ook. Doe het dan goed en ga hoger. Ik zie liever de invulling zoals boven beschreven.
Samen met het NH hotel toch een van de gebouwen uit bijzonder deel van de Utrechtse bouwgeschiedenis. Ik denk dat het gebouw een icoon kan blijven. De grote leegte erboven wellicht invullen met wat erboven “zwevende” woontorens? Een groot atrium, zoals hierboven is natuurlijk ook een mooie optie.
Parkeergarage?
Ik zou de uitstekende betonnen horizontale banden behouden, en daartussen allerlei soorten gevel maken, een beetje zoals het Silodamgebouw in Amsterdam. En zeker ook verticale tuinen daartussen. Het gebouw straalt dan meer creativiteit en afwisseling uit. In het gebouw dan functies die ook creatief en divers zijn: de huidige theaterzaal + ruimte voor allerlei bedrijfjes + ruimte voor cursussen, workshops, vergaderen en werken, en een techniekmuseum wat ik hierboven las lijkt me ook wel wat. En woningen, met franse balkonnetjes.
De kracht van het gebouw blijft die enorme doos die het is, overal perfect rechthoekig. Als je er dingen óp gaat bouwen, moet dat niet teveel afbreuk daaraan doen. Misschien iets doen wat tegenwoordig zelden meer gebeurt: gewoon in dezelfde stijl als de rest van gebouw er verdiepingen opzetten. Maar dan wel met een binnenplaats, zodat je niet met een raamloos midden zit. Aan de andere kant zou de gevel voor de schaduwwerking die het heeft niet veel hoger moeten.
Het oppervlak is zo groot dat je ook iets grappigs kan doen: een minibuurtje erop bouwen met verschillende gebouwtjes en een eigen openbare ruimte (auto- en fietsvrij 🙂 ).
Wat ik zou doen?
– De horizontale banden behouden, moderniseren, daartussen glas. Deze banden zijn kenmerkend voor het gebouw.
– Grote entrees aan het Forum, Jaarbeursplen en Croeselaan.
– Binnen een grote hoge ruimte, die uitstrekt tot de entrees zodat het uitnodigend is om door het gebouw te lopen.
– Veel functies (winkels, restaurants etc.) in de plint aan het Forum, Jaarbeursplen en Croeselaan van 2 á 3 verdiepingen hoog.
– Overige verdiepingen voor evenementen, startups en andere bedrijven.
– Volledige dak voorzien van een semi-publieke daktuin.
Had hier een leuke reactie op gegeven maar blijkbaar zijn er, nu ik de artikelen teruglees, een hoop reactie verdwenen.