Volgende fase voor Jaarbeursplein/-garage

De gemeente heeft Witteveen+Bos, Okra en Zwarts & Jansma Architecten geselecteerd om het voorlopig  ontwerp (VO) voor het Jaarbeursplein en de ondergrondse parkeergarage te maken. Het plein krijgt de functie van ontmoetings- en evenementenplein. Bussen, en in theorie ook gestalde fietsen, zullen gaan plaatsmaken. Ook het groene decor van de karakteristieke kastanjes zal tot het verleden behoren. Het wordt stedelijk. Zomer 2013 zou dit ontwerp klaar moeten zijn.

Van het Jaarbeurspleingebouw, een wezenlijk onderdeel aan de noordzijde dat het nieuwe plein mede zijn identiteit zal geven, is echter nog zo goed als niets bekend. Wel herhaalt de wethouder Stationsgebied bij herhaling dat onderhandelingen met mogelijke ontwikkelaars vruchtbaar verlopen. Van de andere pleingevels, het hotel en het casino, is de toekomst ook onzeker.

De capaciteit van de parkeergarage – die door de gemeente zal worden gebouwd en geëxploiteerd – is met 900 plaatsen fors. Ontsluiting van die garage is nog steeds geprojecteerd aan de zuidzijde, op de Croeselaan. Een keuze die een nieuwe afweging verdient, met in het achterhoofd dat de Van Zijstweg mogelijk niet zal worden verbreed voor autoverkeer en dat de Graadt van Roggenweg (nu 2 x 2 rijbanen) al zo’n beetje tot aan de voordeur loopt, zeker nu de kans op een ondertunneld Westplein dit jaar een stuk kleiner is geworden. De Graadt van Roggenweg weg blijft sowieso de ontsluitingsroute voor wat er nog aan de Mineurslaan zal verschijnen (IPvE pag. 48). Eigenlijk is het integraal programma van eisen (52 MB, pdf – opgesteld voor de crisis en voor het vastlopen van de dialoog tussen gemeente en Jaarbeurs) toe aan een herziening.

Beeld: Okra

De gemeente maakt bekend dat de komende tijd zal worden gestart met het maken van een ontwerp. Hiervoor wordt overlegd met de gebruikers van het plein. Het is de bedoeling dat het college voor de zomer van 2013 het voorlopige ontwerp vaststelt. De bouw van de parkeergarage start naar verwachting eind 2014 en de herinrichting van het plein enkele jaren later, nadat de garage klaar is, aldus de gemeente.

Okra heeft op zijn site een projectbeschrijving gezet waaruit we wat teksten citeren:

Het team Witteveen+Bos, Okra en Zwarts & Jansma Architecten heeft de aanbesteding integraal ontwerp Jaarbeursplein Utrecht en onderliggende parkeergarage gewonnen. De visie van het winnende team is gericht op de realisatie van de perfecte parkeergarage met hier bovenop een comfortabel, levendig en sociaal veilig stadsplein waarin transfer en verblijf op een herkenbare en uitnodigende wijze zijn vormgegeven.

Het herinrichten van het Jaarbeursplein en de aanleg van de bijbehorende ondergrondse parkeergarage is een van de grote integrale opgaven die aan de westzijde van het Centraal Station momenteel door de Projectorganisatie Stationsgebied wordt voorbereid.

Verder schrijven ze over deze ontwerpopgave:

Kansen zijn er in een sterke wisselwerking tussen binnen en buiten. Het nieuwe plein biedt zicht op de verschillende functies rondom het plein. Het plein biedt ruimte voor buitenactiviteiten van Jaarbeurs en Beatrixtheater. Met de komst van bijna 3.000 m2 retail en horeca op de begane grondvloer van het Jaarbeurspleingebouw krijgt het plein aan de noordzijde in elk geval wel een actieve plint. Hier liggen kansen voor een sterke relatie tussen binnen en buiten, zoals grote terrassen aan de pleinzijde van het gebouw. Met de bouw van Stationsplein West en het stadskantoor ontstaat al een sterkere omsloten ruimte. Vanaf de Croeselaan ontstaat haast een on-Nederlands beeld met over de volle pleinbreedte grote trappen met hierboven het stadskantoor. Zodra de ontwikkelingen rondom het Jaarbeursplein wat verder zijn, zal ook het Beatrixtheater voorzien in een upgrade van deze pleinwand. Deze pleinwand zou de perfecte wand kunnen zijn voor een gevelvullend projectiescherm. De functiemenging in het Jaarbeursdistrict is een troef. Niet alleen horeca, theater, bioscoop en casino, maar ook woningen, hotels, kantoren, parkeergarages en natuurlijk het station zelf. De leefbaarheid op het Jaarbeursplein zou vergroot kunnen worden door ook direct aan het plein te voorzien in woonprogramma. Het plein kan op deze manier een sterker onderdeel van de stad worden. Menging van kantoren en wonen genereert meer levendigheid door de dag en vooral in de avonduren en vergroot de sociale controle van het plein.

Lifecycle voor de ontwikkeling
Het Jaarbeursplein zal in een aantal stappen transformeren van bestaande restruimte naar een hoogwaardig stadsplein. Het aardige is dat ook het gebruik van het nieuwe plein in de tijd zich zal ontwikkelen. Net als bij de bestaande bouwprojecten in het Stationsgebied is de bouw van de parkeergarage en de aanleg van het plein te zien als een evenement. De overlast kan verlicht worden door de werkzaamheden zichtbaar te maken en het negatieve beeld van een bouwput met kunstprojecten, ludieke acties of evenementen ombuigen tot iets positiefs. Het bouwen van een parkeergarage op de drukste plek van Utrecht zal niet eenvoudig zijn: de fietser- en voetgangersstromen van en naar het station zullen in alle fases van de bouw veiliggesteld moeten zijn. Een eerste stap in de realisatie zal het functievrij maken van het terrein zijn: verleggen van kabels en leidingen, verplaatsing van fietsenstallingen en busplein en verlegging van de Croeselaan in combinatie met het mogelijk al afwaarderen van een aantal verkeersstromen op de Croeselaan. Na realisatie van garage en plein zal de Croeselaan vermoedelijk nog wel in functie moeten blijven voor bouwverkeer voor Westflank Noord, Jaarbeurspleingebouw, hotel en Casino. Een fasering van het Jaarbeursplein in een oostelijk en een westelijk deel ligt hierbij voor de hand. Kansen zijn er in een vervroegde openstelling van de garage, waarbij delen die al afgerond zijn direct in gebruik genomen kunnen worden en inkomsten gegenereerd kunnen worden.

Naar de sites van de bedrijven:
Witteveen+Bos
Okra
Zwarts & Jansma Architecten
Alleen Okra is al voldoende van de schrik bekomen om een melding van het project te maken, de anderen denken nog even na. Het is onduidelijk hoe het ontwerptrio de taken heeft verdeeld.