Doelen bereiken

Vanuit de beoogde aankomsthaven New York stuurt de bezorgde reder een telegram: MS STATIONSGEBIED, GEEF UW POSITIE DOOR – STOP. De al even uit Southampton vertrokken oceaanstomer is nogal druk met zichzelf en kapitein Pos stuurt na enig aandringen een antwoord: NIET NODIG, WIJ WETEN WAAR WE ZIJN – STOP.

Als de Utrechtse Rekenkamer een jaar lang stukken bestudeert, raadsleden spreekt en deskundigen raadpleegt, dan moet je wel van goede huize komen om zowel hun conclusies als hun aanbevelingen naast je neer te leggen. Het zal wel bij het spel horen.

Het [rapport] is toch vrij duidelijk. Van de conclusies zakt niemands broek af. De aanbevelingen zijn niet onredelijk. Toch wil het college/POS er niet echt aan. Is het bestuurlijke arrogantie, gevoed door een batterij ingenieurs en stedenbouwkundigen die wel weten wat goed voor de stad is? Of komt het uit een soort onmacht: dit is het beste wat we ervan kunnen maken bij zo’n groot en nooit eerder uitgevoerd project, en val ons nu niet teveel lastig.

De Rekenkamer stelt dat van het Stationsgebied een eindbeeld is geschetst. College/POS ontkent dit en zegt dat het eindbeeld voortdurend wijzigt. De rekenkamer hanteert de doelstellingen “vitale economie, leefbaarheid en bereikbaarheid”, het college/POS spreekt in de stedebouwkundige vertaling daarvan: “herstellen, verbinden en betekenis geven”. Het is een woordenspel dat een verschil in perspectief weergeeft. Het is ook dat verschil dat voor wederzijds onbegrip zorgt, anders kan ik het niet noemen.

De Rekenkamer stelt: “De inhoudelijke hoofddoelen van het project Stationsgebied (vitale economie, leefbaarheid en bereikbaarheid) zijn onvoldoende in betekenisvolle indicatoren gevat en de concrete bouwplannen zijn onvoldoende duidelijk gekoppeld aan de hoofddoelen. Hierdoor kan de raad niet uit de informatie opmaken hoe de deelplannen bijdragen aan bijvoorbeeld de leefbaarheid of bereikbaarheid van het stationsgebied.”

Een actueel voorbeeld hiervan, op kleine schaal weliswaar. De Stationsstraat wordt overbouwd, misschien zelfs wel afgesloten voor publiek en alleen toegankelijk voor parkerende auto’s door middel van intimiderende grote hekken. Hoe gaat dat eruit zien? Niemand weet het. Maar wat we wel kunnen bevroeden is dat zo’n aanpassing de aantrekkelijkheid van het gebied geen goed doet. Je kunt niet direct van het Vredenburgplein naar de Kiss&Ride aan de voet van het station lopen, je wordt omhoog gedwongen om door het winkelgebied te gaan. Ik ben bang dat hierover is nagedacht, maar niet door de gemeenteraad.

Een voorbeeld dat mogelijk nog gaat spelen in het Sijpesteijnkwartier. Als ik de schetsjes en beschrijvingen goed lees, dan wordt de complete Mineurslaan overkluist, honderden meters betonplaat, 8 meter boven een ijl busstation. (Aan de oostkant is het proppen met bus en tram.) Terwijl aan de oostkant moeite wordt gedaan om de natuurlijke ruimtebeleving met afgekaderde bouwblokken op straatniveau weer terug te brengen, gaat het aan de westkant mogelijk op dit punt weer mis. Het punt is: we weten het niet als er geen voorlopige ontwerpen van het gebied zijn. Maar ondertussen gaan onderhandelingen met NS Poort, Jaarbeurs, NH en ING wel gewoon door. Het enige dat we te zien krijgen zijn lo-res plaatjes als die van Aurora. Ik weet dat er een nieuwe gebiedskaart in ontwikkeling is waarop dit allemaal zichtbaar zal zijn.

Ik beschouw het feit dat ik dit weblog ben begonnen ook maar als een indicatie dat er grote informatiebehoefte is: het was althans mijn primaire drijfveer. Er is wel een continuïteit in kwalitatief goede informatievoorziening ontstaan in de afgelopen jaren, maar aan onafhankelijke dossiervorming – buiten de bestuurlijke dus – wordt niet gedaan. Althans ik zie het niet. Overal in Utrecht worden dozen, mappen en kasten volgegooid met naslagmaterialen. Ook ik ben er uit arrenmoede maar mee begonnen. En we proberen op deze site ook een bescheiden bijdrage te leveren aan informatieverstrekking die de betrokken partijen zelf niet interessant of niet wenselijk vinden. Uit de gestaag groeiende bezoekersaantallen weet ik dat het in een behoefte voorziet.

Ik kan niet spreken voor raadsleden en hun kennis van de stationsgebiedplannen – een aantal is zeer goed ingewerkt -, maar ik durf er een hand voor in het vuur te steken dat de gemiddelde Utrechter nauwelijks weet wat er aan de hand is. Wat ze vooral lezen is dat er vertragingen zijn, alles erg duur wordt en dat de terminator enorme luchtvervuiling voorspelt.

Daarom denk ik dat wanneer de Rekenkamer na lange studie aangeeft dat er op punten nog wel wat kan worden bijgeschaafd (ik druk me nu heel vriendelijk uit) het college/POS daar toch op zijn minst door aan het denken gezet moet worden. Kennelijk is men zo overtuigd van het eigen handelen dat kritiek daarop niet als een realiteit wordt beschouwd. Hopelijk maakt de Raadscommissie Stad en Ruimte er aanstaande donderdag om 14.30 uur wel een realiteit van.