Na een decennialange periode van discussie, gedachtevorming en voorbereiding is in 2007 eindelijk gestart met de werkzaamheden om het Utrechtse stationsgebied de lift te geven die het zo dringend nodig heeft. Daarbij worden oude structuren hersteld en nieuwe verbindingen en functies toegevoegd.
Voorbereidingen en uitvoering gaan traag, omdat de complexiteit van de samenhang voor Nederland ongekend is. Bovendien worden nagenoeg alle besluiten via de bestuursrechter aangevochten, met zeer beperkt succes. De kredietcrisis en de luchtkwaliteit- en verkeersdoelstellingen maken het nog lastiger. Ondank dat zijn er belangrijke vorderingen geboekt. Wel is de financiële basis veel ongunstiger dan eerder gedacht. De kosten voor de bouw van TivoliVredenburg zijn met tientallen procenten overschreden. Dit was een van de oorzaken van het sneuvelen van een van de belangrijkste andere publieke gebouwen: de centrale bibliotheek. De bouw van het Stadskantoor, Hoog Catharijne en het station gaan tot nu toe zonder veel problemen. Herstel van de singel zal in 2015 tot halverwege zijn gevorderd.
Om de niet-publieke projecten te kunnen uitvoeren heeft de gemeente bilaterale ontwikkelafspraken gemaakt met vastgoedeigenaren Klépierre (Hoog Catharijne), NS en Jaarbeurs. In deze afspraken commiteren de partners zich om de vernieuwing ook daadwerkelijk uit te voeren.
Delen van de projecten, denk aan herstel van de singel, uitbreiding van het station en aanleg van de Uithoflijn, worden voor een groot deel met geld van de rijksoverheid gefinancierd. Het Utrechtse stationsgebied is aangewezen als een van de zes Nationale Sleutelprojecten (NSP) en bovendien is de Crisis- en herstelwet erop van toepassing.
– HOV-banen naar Uithof en Leidsche Rijn
De promotiesite van de partners, cu2030.nl, een initiatief van de gemeente, geeft een overzicht van de projecten en hun status. Deze is redelijk actueel maar is over het algemeen te optimistisch wat planningen betreft.
Voor coördinatie en voorbereiding heeft de gemeente een eigen projectorganisatie stationsgebied (POS) opgetuigd, los van de andere gemeentelijke diensten. Deze dienst zou aanvankelijk alleen de voorbereidingen doen. Daarna werd ze ook belast met de coördinatie van de uitvoering. In 2015 is POS als losse projectorganisatie opgeheven.
Voor een reality check: lees de conclusies van het het Rekenkamerrapport uit 2009 en vervolgens de verantwoordingsrapportage van april 2010. Na dit moment van tussentijdse evaluatie zijn er geen grote onafhankelijke evaluaties van doelstellingen en bereikte resultaten uitgevoerd. De jaarlijkse bestuursrapportages vind je hier.
Het infocentrum in het Stadskantoor is een bezoekje waard. Daar vind je van een aantal deelprojecten een gedetailleerde maquette. Het gehele gebied is op schaal nagemaakt. Je kunt ter plaatse uitleg krijgen, van medewerkers of interactieve schermen.
In het infocentrum worden periodieke bijeenkomsten gehouden (schouw), waar aan de hand van beelden uitleg wordt gegeven over de jongste activiteiten. Regelmatig zijn er sprekers van ProRail, Klépierre, NS, archeologen, stedenbouwkundigen en aannemers.