Steeds meer tekenen wijzen erop dat het stationsgebied nu toch echt een World Trade Center lijkt te krijgen. En wel op de plaats van het huidige kantoor Leeuwensteyn. Dat is het meest zuidelijke blok van de drie aan de Mineurslaan. In een persgesprek met Everhardt en Hutschemaekers bleek dat men snel met ING Real Estate zaken wil doen. Het gebouw Cranenborch zou volgend jaar al gesloopt gaan worden. ING heeft een optie om Leeuwensteyn te ontwikkelen tot jan. 2012. Het mooist zou zijn dat deze ontwikkeling nu zou kunnen starten, zodat de herontwikkeling van dat kantoor niet achter de rest (Stadskantoor, station en plein) aanhobbelt.
Op de site van HKB Stedenbouwkundigen zien we plaatjes uit een vorm- en ruimtestudie (randvoorwaardenboek). Drie dingen vallen daarbij op. Het WTC zal vermoedelijk een opvallende verschijning worden naast het stadskantoor, het volume is grofweg drie maal zo groot als wat er staat en men worstelt met de aansluitingen. Aan de voorzijde het Jaarbeursplein, ernaast de fietsenstalling, erachter de verhoogde noord-zuid voetgangersverbinding, links de tramlijn.
Uit het schetsje spreekt een aardige oplossing. Men trekt de gebroken lijnen van de trappartijen van stationsplein-west door bij de entree van het WTC, ja zelfs nog verder. Als de ING/WTC-architect (wie?) dit oppikt, wordt de ‘gebroken trap’ een pleinbegrenzing met echte architectonische allure. Alleen toegepast op stationsplein-west leek het weinig meer dan een vormspelletje van HKB. (Je moet toch iets met dat blok beton.) Het Jaarbeursplein kan daardoor aan kwaliteit winnen.
Een dergelijke keuze in het stationsgebied is bijzonder. In het Hoog Catharijneplan van 1970 was er sprake van een doorlopende vormentaal, met zijn voor- en nadelen. In de jaren van gebruik is dat steeds meer gecompromitteerd geraakt. Nu, in de grootschalige herontwikkeling, wordt hiermee rücksichtslos gebroken. Het nieuwe stationsgebied wordt een kakofonie van vormen zonder enige relatie, zelfs Corio met de winkelgebouwen en Hertzberger met de vijf zalen in het Muziekpaleis doen daaraan volop mee. Tel maar eens het aantal architecten dat erbij betrokken is: enkele tientallen. Zelfs iedere brug wordt anders. De welstandscommissie beoordeelt zelden projecten in relatie tot elkaar. Het enige reparatiemiddel van de continuïteit en samenhang vormt de inrichting van de openbare ruimte: bestrating, lantaarnpalen, bankjes en prullenbakken. Wel sneu, dat ondankbare werk mag POS opknappen.
Het siert derhalve HKB om te proberen naar vormeenheid te streven langs de contouren van het Jaarbeursplein. Het is zelden de vorm zelf die respect afdwingt, het is de consequentheid in de toepassing ervan die indruk maakt. Zo’n aanpak lijkt het in onze kortademige, op beeld en ego gerichte cultuur, moeilijk te hebben. Dat het navolging mag krijgen.
Reacties
Als projecten teveel op elkaar afgestemd worden is dat ook niet goed. Dat krijg je een eenheidsworst die b.v. in Almere al te vaak te zien is. Het in mijn optiek juist goed dat elk gebouw door een andere architect met eigen visie wordt ontworpen. Daardoor ontstaat er variatie en zit er altijd wel iets tussen wat je mooi of lelijk vindt.
Maargoed smaken verschillen. Er zullen vast ook mensen zijn die van eenheid houden en het liefst alle gebouwen binnen 1 kader ontworpen zien worden met bij elk gebouw gebruik gemaakt van dezelfde materialen, kleuren en vormen.
Mijn mening is dat elk gebouw van elkaar moet verschillen om een eigen identiteit te krijgen en dit bij elkaar wordt gebracht door een eenheid in de openbare ruimte.