Torenhoge ambitie: Jaarbeursdistrict

In Dossier, Nieuws door HB7 Reacties

Geen terughoudendheid, geen bescheidenheid meer. Het nieuwe masterplan (link naar pdf op Jaarbeurs.nl, dit is onze eigen link) van de Jaarbeurs, dat 3 december is gepubliceerd, zet het eerste plan van drie jaar geleden drastisch in de schaduw. Een team van MVRDV, onder aanvoering van de gelouwerde Winy Maas, maakte een stedenbouwkundig ontwerp dat het beurs- en evenementenbedrijf de eenentwintigste eeuw in schiet na decennia van stagnatie. Kern is een concentratie en transformatie van het hallencomplex, benuttig van de verticaliteit en de toevoeging van een grote hoeveelheid woningen en andere functies. De ambitie die de gemeente al heeft neergelegd voor het Jaarbeurskwartier en die nu zijn uitwerking krijgt, is door de Jaarbeurs omarmt en doorgetrokken onder de noemer Jaarbeursdistrict. De internationale klank van de toevoeging resoneert.

Na 2023 zal worden begonnen met de grote opgave van de transformatie waar volgens Jaarbeursdirecteur Albert Arp 3o0 miljoen investering mee is gemoeid. De kern van de transformatie vormen de hallen; deze krijgen een nieuwe layout en logistiek. Van de in totaal 90 duizend vierkante meter vloeroppervlak gaat een flink stuk af, er blijft zo’n 65 duizend over. Maar het belangrijkste is de benutting van de bovenwereld: het dak. Er zullen gevarieerde functies worden toegevoegd, passend bij de behoeften van een nieuwe wijk. De centrumboulevard wordt doorgetrokken en biedt straks zelfs een doorgaande fietsroute. Loodrecht daarop ontstaat een zogenaamd ‘waterfront’ langs het Merwedekanaal: een aantrekkelijk wandel- en horecagebied. Dit waterfront aan de Fentener van Vlissingenkade vormt een logische verlenging op het nieuwe Merwedewoongebied. De Jaarbeurs neemt de rol van scharnierpunt op zich, tussen de oude en nieuwe westelijke wijken enerzijds en het stationsgebied met de binnenstad aan de andere kant.

Wat meer schetsmatig in het plan vormen de noordelijke en de westelijke rand van het projectgebied, waar hoogbouw is geprojecteerd en zelfs een muziekgebouw a la Ziggo Dome. Parkeerterreinen P4 en P6 zijn niet verdwenen, maar onder woningen, bomen en gras gestopt. Onderstaand plaatje geeft de programmatische verdeling weer, hoewel nog zeer vrijblijvend.

Het hallencomplex krijgt opgangen aan alle zijden. Wel moeten we ons realiseren dat dit +1 niveau nog een paar treedjes omhoog extra is dan het befaamde niveau van het Stationsplein en het Stadsplateau. Het Forum ligt op zo’n acht meter hoogte, het dakpark op het dubbele. Dus stel je de Jaarbeursplein-trappen voor, en verdubbel dat in de hoogte.


Het is niet voor passanten maar voor verblijf en activiteiten bedacht. Het kan ook voor bezoekers van beurzen en evenementen een aardig daglichtuitstapje tijdens de lunch vormen.

Veel geprojecteerd groen, maar overwegend hoog gesitueerd, daarmee onderhoudsintensiever en kwetsbaarder, want niet in de volle grond. Dit lijkt meer en meer het stadsnatuur-paradigma te worden voor de gezonde stedelijkheid van Utrecht.

Ook de stadsboulevard wordt een befietsbare route. De wandelaar dacht even het rijk alleen te hebben, maar nee, dit is Utrecht.

Hier is goed het dubbele grondgebruik te zien. Ook is te zien dat Jaarbeurs nergens onder de grond gaat, want duur. Daarmee krijgen we een potentieel lastig maaiveldverhaal dat extra aandacht verdient, met name bij de hallen. Aan de andere kant, slechter dan het nu is, kan bijna niet.

Het Jaarbeurskwartier waaiert uit tot een Jaarbeursdistrict. Noordelijk van de hallen culturele functies in de vorm van grote concertruimte en theater, westelijk een grote hoeveelheid woningen en in de uiterste hoek een hotel met een hoogte die nog wel eens de Domtoren zou kunnen overschrijden. Dat we dat nog mogen meemaken…

Hetzelfde in 3D. Een groot deel is voorlopig verre toekomstmuziek. Eerst maar eens de hallen converteren tot iets dat toekomstbestendig is. De Jaarbeurs wil daarmee in 2023 starten en dit in drie jaar realiseren.

Op het dak van de Jaarbeurs met een wolkenloze lentedag.

De volgende figuren geven stap voor stap weer hoe de vernieuwing van de hallen zal worden uitgewerkt. Op het laatst een tapijtje uitrollen, deze programmeren en vervolgens groen maken. Wat is stedenbouwkundige toch een heerlijk beroep.

Uiteraard mag in de visie duurzaamheid niet ontbreken. Hieronder heb je de trefwoord-bingo. Het klinkt wat cynisch, maar zo is het niet bedoeld. Vlinders, bijen, vogels en vleermuizen, we kunnen er niet genoeg van krijgen. Maak van het dak een rommelig, gevarieerd bos omzoomd met schrale bloemenakkers en wat vennetjes, dan komt het vast goed. En niet teveel stikstof natuurlijk. Oh, wacht…

Uiteraard kan een link naar het nieuwe masterplan niet ontbreken. Veel leesplezier.

Reacties

  1. Laurence

    Verbijsterend dat alles wordt aangepakt, behalve het Jaren ’70 uiterlijk van het Beatrixtheater. Wanneer krijgt dit grijze sombere gebouw een opknapbeurt?

  2. NBUtrecht

    Eh.. Ik kan het niet goed beoordelen maar… schrapt men nu een hele hoop parkeerterrein zonder alternatieven te noemen zoals fatsoenlijk OV (HOV, bus, tram, metro) door het gebied heen?

    1. Auteur
      HB

      Het vervallen van de parkeerterreinen bij de Croeselaan is onderdeel van de gronduitwisseling tussen Jaarbeurs en gemeente. De parkeerplaatsen langs de Overste den Oudenlaan vervallen niet, maar verdwijnen onder de bebouwing. Dat er een enorme verkeersdruk ontstaat is wel duidelijk, met zoveel nieuwe functies en woningen.

      In het masterplan, zie toegevoegde link in het artikel, wordt daar op ingegaan op pagina 64 en verder.

      Ik heb de passage over parkeren integraal gekopieerd:

      [begin quote:]
      Het aantal benodigde parkeerplaatsen wordt uitgewerkt in een parkeerbalans, inclusief aantallen parkeerplaatsen en een ruimtelijke toedeling. Strategische uitgangspunten hiervoor zijn:
      • Faciliteren van de parkeerbehoefte van Jaarbeurs, het Beatrixgebouw, het stadsprogramma, het Beurskwartier en een flexibele overloop functie voor omliggende gebieden.
      • Parkeren op afstand indien passend bij het type gebruiker, gecombineerd met HOV-verbinding naar de Jaarbeursve- nue, eventueel aangevuld met dedica- ted vervoer.
      • De huidige bezetting van Jaarbeurs is het uitgangspunt voor het bepalen van kentallen van Jaarbeursbezoekers.
      • Faciliteren van maximaal 95 procent van de parkeerbehoefte. Binnen het gehele stadsprogramma een afgewogen combinatie van toegewezen en vrije openbare parkeerplaatsen.
      • Rekening houdend met het vigerende parkeerbeleid
      Toegankelijkheid
      Autoverkeer rijdt vanaf de Overste den Oudenlaan de garages in. Het aantal in/ uitritten, de exacte ligging en de vormgeving ervan wordt in de volgende fase verder uitgezocht. Bezoekersverkeer blijft zoveel mogelijk gescheiden van logistiek verkeer ten behoeve van Jaarbeurs. Entrees van garages zijn zo gesitueerd dat de loopstro- men naar Jaarbeurs kort en intuïtief zijn, levendigheid op straat wordt gemaximali- seerd en de buurt ook goede toegang heeft tot de garages.
      Ligging garages
      Binnenin de blokken van Jaarbeursdistrict West wordt het parkeren in parkeergarages uit het zicht geplaatst. De exacte ligging van deze garages, typologieën, afmetingen en interne circulatiesystemen worden in de volgende fase uitgewerkt.
      Parkeren op afstand
      Indien een deel van het parkeren voor de wijk op afstand geplaatst zou worden (wordt onderzocht) zullen bezoekers en andere gebruikers van de wijk met hoogwaardige shuttlebussen van en naar Jaarbeurs worden gebracht. Reistijden van maximaal zeven minuten moeten daarbij haalbaar zijn. Een denkrichting is daarvoor gebruik te maken van de HOV-bus en tramverbindingen, eventueel uitgebreid met shuttles voor extra capaciteit.
      [eind quote}

  3. Johan

    Jammer, ik zie niets anders dan saaie blokkendozen, en karig groen. Ik had gehoopt op een mooi aaneengesloten park, en meer diverse bebouwing.

    1. Auteur
      HB

      De bebouwing in het Jaarbeurskwartier (langs de Croeselaan) zal ongetwijfeld gevarieerd worden, door de ontwerprichting die de gemeente aangeeft en het feit dat de plots los van elkaar naar de markt gaan.
      Het Jaarbeursdistrict West, tussen kanaal en Overste den Oudenlaan, schijnt al door de Jaarbeurs aan een ontwikkelaar gegund te zijn. Het is afwachten hoe dat uitpakt.
      Van het park op het dak van de hallen verwacht ik eerlijk gezegd niet zoveel. Het park dat de gemeente in het Jaarbeurskwartier wil maken zal, door de maaiveldligging en de vele omliggende woningen, vast intensief gebruikt gaan worden.
      Het zou fantastisch geweest zijn als het hoge en het lage park met elkaar verbonden hadden kunnen worden. Maar ik denk dat het hoogteverschil onoverbrugbaar is.

      1. onkl

        Dat park zal een soort semi-besloten geval worden, vooral voor de bewoners van de woon en werkgebouwen op en rond de hallen. Maar goed, je moet toch wat met zo’n dak en dit helpt wel om ervoor te zorgen dat daar mensen wíllen wonen (alles beter dan die huidige hallen), waardoor ook op straatniveau de levendigheid erop vooruit gaat.
        Ben meer bezorgd om het effect van de toch nog aanzienlijke blinde wanden van hallen langs Merwedekanaal en op de grens met het Beurskwartier. Dat moet toch echt beter kunnen..

Reageer