Waarschijnlijk ken je wel de 3D-animatie van de bouw van de Dom, het ontstaan van het Stadhuis of dwangburcht De Vredenborgh. De Afdeling Erfgoed van de gemeente Utrecht heeft inmiddels een flink aantal driedimensionale reconstructies voor de stad gemaakt, vanaf de Romeinse tot aan de moderne tijd. In de nieuwste productie, waar momenteel hard aan wordt gewerkt, komt het stationsgebied tot leven. Voorjaar 2018 zal het worden gepubliceerd, waarbij Utrecht viert dat een groot deel van de stationsgebiedvernieuwing is afgerond. BU kreeg van Daan Claessen een sneak preview van het mega-project.
Als je naar zijn 32 inch scherm kijkt waarop de grafische informatie wordt verzameld tot een driedimensionale wereld, wordt je in een oogopslag duidelijk hoe groot de opgave is. Hoe pak je zoiets aan? Claessen heeft de grenzen strak vastgesteld. “We starten de tijdreis in 1665 met plan Moreelse, en dan springen we helemaal naar 1865, de tijd van de grote uitbreidingen op het spoor. Dan vervolgens naar 1894, 1920 en 1940. De periode daarna vat ik samen tot 1968-1975, daarin zie je Beatrixgebouw, HC en Muziekcentrum verschijnen. Dan een sprong naar 2000, en vervolgens naar de toekomst, 2020. Bij de start tonen we ook het kasteel Vredenburg, dat was toen echter al gesloopt. Delen maakten onderdeel uit van de stadswal.”
Hoe kom je aan al deze informatie, het moet immens zijn? Claessen: “Een groot aantal objecten hebben we al. Denk aan De Utrecht, de Inktpot, HGB1 en 2, het stationsgebouw van Ravensteijn, het Domhotel en het kasteel. De straten, sporen en waterwegen kunnen we van kaarten halen. De bebouwing is vaak wat lastiger. Soms kun je werken vanaf vergunningaanvragen en oude foto’s. Zo puzzel je alles bij elkaar. Helaas is niet van alles informatie te achterhalen. Bijvoorbeeld wat stond er langs de singel en aan de Spoorstraat voordat in de jaren vijftig en zestig de kantoren verschenen? Als je er weinig van weet kun je een gebouw of object niet detailleren, dan blijf het bij een blokje.”
Waar trek je de grenzen van het gebied? Volg je het Masterplan? Claessen: “Eerst wilden we het volledige gebied westelijk van de singel pakken, zeg maar wat in plan Moreelse werd beschreven. Dan moest je ook het voormalige AZU-gebied onderzoeken, dat was ondoenlijk. Nu pakken we het gebied rondom het station: Vredenburg, singel, Moreelsepark/park Nieuweroord, en dan oversteken naar Croeselaan en Westplein, vervolgens naar Leidseveer en Daalsetunnel. De veranderingen aan het spoor door de tijd heen zijn indrukwekkend en die wil ik graag laten zien.”
Waar eindigt het project? Claessen: “We stoppen in de toekomst: 2020. We weten nu wel welke gebouwen er in de komende jaren opgeleverd zullen worden. Van sommige architecten en de gemeente heb ik al de 3D’s ontvangen. Denk aan Stadskantoor, TivoliVredenburg en OV-terminal. Maar we moeten het nieuwe Hoog Catharijne nog opvragen en toevoegen. Nog veel werk aan de winkel!”
Wat valt je het meeste op als je met dit onderzoek bezig bent? Claessen: “Het spoorgebied en de Kruiskade kende veel nijverheid, fabriekjes, opslag- en overslagterreinen, werkplaatsen, teveel om op te noemen. Het is een hele puzzel en sommige objecten kan ik nog niet goed thuisbrengen. Verder had je er veel militaire gebouwen en terreinen. Dat is lang zo gebleven, totdat in de jaren zestig de Hoog Catharijneplannen kwamen. Toen knalde het uit elkaar en veranderde alles rigoureus.”
Gaat het allemaal lukken voor de deadline dit voorjaar? Claessen: “Het is veel werk maar je kunt ook daarna blijven toevoegen aan het 3D-model. Ik overweeg nog voor sommige gebieden en perioden de hulp van de ‘crowd’ in te roepen. Er zijn veel spoorliefhebbers in Nederland en die hebben mogelijk informatie over de vroegste perioden van het spoor in Utrecht. Misschien zelfs kant-en-klare 3D-modellen die we zo kunnen importeren, dat zou natuurlijk helemaal mooi zijn!”
Hier het work in progress. Zo was het gebied in 1920:
En in 2000:
Reacties
Mooi!!! Een tijdreisbeleving, respect voor al het werk en de nauwkeurigheid.