Water in de singel

In Analyse, Nieuws door HB18 Reacties

“Een rondje singel varen is mogelijk in 2020.” Zo staat het op de cu2030-site. Zou dat echt gaan lukken? Dat is dan vijf jaar nadat de bocht bij Paardenveld tot aan Vredenburg is hersteld. En het is maar liefst achttien jaar sinds het stuk van de Weerdsluis tot aan Paardenveld weer werd teruggebracht in zijn oorspronkelijke staat. Ons geduld wordt best op de proef gesteld. Maar dat het ervan zal komen, lijdt allang geen twijfel meer. De stad is bereid er tientallen miljoenen aan uit te geven.

Maar wat is in dit kader “oorspronkelijke staat”? Ooit was Traiectum een handelsnederzetting aan de Oude Rijn. Duizend jaar geleden was er, behalve wat nu de Oudegracht is, niets te herkennen van de waterwegen die we nu hebben. Het herstellen betekent eigenlijk dat we een deel van de verdedigingswerken terug brengen. Niet volledig dus – niemand wil de muren en bastions terug, noch Hoog Catharijne slopen dan wel het kasteel Vredenburg reconstrueren. (Het zou een fantastisch winkelcentrum geweest zijn, een wereldattractie, maar dat terzijde.)

Nee, alles draait om het water. Daar zit de magie, de verleiding. Het komt ook omdat het dempen van de Stadsbuitengracht vele nu nog levende Utrechters beroerde. De emoties daarover zijn nooit weggeëbt, terwijl men zich over het dempen van Leidseveer, Kruisdwarsvaart, Vleutensevaart, Oosterstroom, Otterstroom, Daalsedijk-sloot of Minstroom of Zwarte Water allang niet meer druk maakt. En omdat het dempen van de Stadsbuitengracht geen fraaie nieuwe stad opleverde maar de korste snelweg van Nederland plus een betonnen winkelkolos. Het offer voelde loodzwaar.


BU is bij de openstelling van het eerste stuk singel geïnspireerd geraakt en heeft zich verdiept in de veranderende rol en betekenis van het water in de stad Utrecht. Dat heeft geresulteerd in waterindesingel.nl, een webdocu met filmpjes, foto’s en info.

Je kunt waterindesingel.nl het beste bekijken op laptop of tablet. Laden kan even duren, wees geduldig.

We zullen het de komende jaren bijhouden, totdat het water ook echt weer rond stroomt! We hopen dat je er iets van opsteekt.


Het terugbrengen van het water biedt nieuwe perspectieven: nieuwe vaarmogelijkheden en ecologische versterking. Recreatie en natuur, dus. In hoeverre het water voor de commerciële logistiek een rol gaat spelen is nog niet zo duidelijk. Vroeger was dat de belangrijkste rol. Maar gaan we in 2020 e-schepen zien die hetzelfde deden als hun roetdampende voorgangers in de eerste helft van de twintigste eeuw? In de bereikbaarheidsidealen speelt het nauwelijks een rol, daar draait het om de modaliteiten spoor, auto en fiets. Zou het niet fantastisch zijn om vanaf parkeerterrein Merwedekanaal een snelle watertaxi naar de Oudegracht te kunnen nemen? Niet alleen handig, het is ook een attractie. En het versterkt de voetganger-infrastructuur, die een broodnodige impuls verdient.

De gemeente heeft dit voorjaar de plannen ontvouwd voor het één na laatste stuk herstel: Catharijnesingel Zuid, het stuk tussen Hoog Catharijne en Geertebolwerk. Daarvoor is een participatietraject voor de vormgeving opgestart. Dat is een breuk met het verleden, want de vormgeving van singelherstel fase 1 is een afgeschermd proces geweest. Niet zichtbaar en nauwelijks beïnvloedbaar voor de burger. Misschien heeft men ervan geleerd. Nu is er een lobby op gang gekomen om een extra voetgangersverbinding te maken tussen de kop van de Amsterdamsestraatweg en de binnenbocht van Paardenveld. De huidige Paardenveldbrug is vooral het product van de behoeften van TivoliVredenburg en de politie, maar het biedt geen comfortabele route voor Pijlsweerders en Wijk-C’ers. (Velen herinneren zich nog de Molenbrug, precies in de bocht.) De kop van de Amsterdamsestraatweg en het Daalsepark-gebied zijn enigszins op zichzelf teruggeworpen, wat overigens nieuwe kansen biedt. De discussie over deze stedelijke verbinding had veel eerder publiekelijk gevoerd moeten worden. We zien nu dergelijke discussies ook ontstaan bij singelherstel-zuid, maar deze keer wel mooi op tijd.

Op 4 juli heeft de gemeente een voorlopig ontwerp gepresenteerd dat door Okra is gemaakt met input van onder andere de participatiegroep. Het nieuwe deel ademt de sfeer van het bestaande Zocherontwerp. Hier een link naar de pdf, met de kleinste details, voor de liefhebber. Dit ontwerp wordt met de participatiegroep besproken en zal ook dit najaar nog aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Dan kan in 2018 de eerste spade de grond in. De aanbesteding van de sloop van de bak loopt al.

Op deze tekeningen is ook goed te zien hoeveel bomen het veld moeten ruimen. De groenstructuur aan de binnenstadzijde wordt doorgetrokken maar er wordt niet oevervloedig bijgeplant. Aan de overkant wordt de bomenrij wel doorgetrokken. Veel van de oude platanen daar hebben de demping nog meegemaakt.

Maar hoe zit het nu eigenlijk met de finale, de openstelling van het stuk water onder Hoog Catharijne tot de Marga Klompébrug? De gemeente meldt dat dit pas kan worden aangepakt zodra HC klaar is en BAM het bouwterrein heeft vrijgegeven. Dan zitten we al in 2019. Alles overziend is het waarschijnlijk dat in 2020 het water weer zal stromen, en belangrijker nog, drijfvermogen en leven biedt…

Zicht op het oude viaduct met fietsen met daarachter de Marga Klompébrug

Het bergbezinkbassin aan de Rijnkade is bijna klaar. Dit deel van de singel zal het sluitstuk worden en pas in 2020 worden opgeleverd.

 

Reacties

  1. henk

    “Op deze tekeningen is ook goed te zien hoeveel bomen het veld moeten ruimen. De groenstructuur aan de binnenstadzijde wordt doorgetrokken maar er wordt niet oevervloedig bijgeplant.”

    De bomen die verdwijnen lijken grotendeels te staan waar het water weer komt. Dat was juist het punt dacht ik 🙂 Ik ben wel blij dat er geen bos van gemaakt wordt, dat is meteen weer zo donker. Ik neem aan mbt de openbare veiligheid dat de gemeente het overzichtelijke wil houden.

  2. Ludo

    In die afbeelding loopt er een donkergrijze streep over de Marga Klompébrug in de vorm van een /
    Wat moet dat voorstellen?

  3. jonas

    Voor de rechtbank staat vaag iets aangegeven dat van de weg naar het trottoir gaat en weer terug. Het lijkt erop dat de parkeerplaatsen voor touringcars daar op de stoep gepand zijn. De stoep is daar dan ook breed genoeg voor, want het huidige fietspad wordt erbij getrokken.

  4. jonas

    Joepie! Blijkbaar hoeven de moerascipressen niet weg! Die staan voor hotel Karel V en vind ik een van de mooiste stukjes Zocherpark. Ik heb altijd gedacht dat, ironisch genoeg, dat mooiste stukje zou moeten wijken voor het singelherstel, maar zo te zien niet. Ook wel logisch, want ik zie dat ze er in 1835, en dus langs de oude singel, geplant zijn. (net opgezocht op de bomenkaart op utrecht.nl, ik wist ook nog niet hoe die bomen heten).

  5. Martijn

    Ik ben nu nog nieuwschieriger hoe de rest van het Moreelsepark, de Laan van Puntenburg en het verlengde daarvan richting station (huidige ‘Stationsplein’) eruit gaan zien. Zijn daar toevallig ook al ontwerpen van beschikbaar?

    1. Robert Dorsman

      Het is de bedoeling dat Moreelsepark, Laan van Puntenburg en ook Park Nieuweroord (achter de Inktpot, langs het spoor) worden meegenomen in de herinrichting van het zuidelijke Singelgebied, maar de concrete invulling is er nog niet. (Ik heb dit vernomen tijdens een informatieavond voor omwonenden in de Gertrudiskerk.) Van het nieuwe Stationsplein zijn al wel artist’s impressions. Het wordt knap spannend de komende twee, drie jaar!

  6. Henk

    Grote vooruitgang bij de plaatbrug deze week (Eindelijk!). Water is weer wat verder. De vraag is nu, gaat de janson brug morgen weggehaald worden of 7 augustus.

  7. Bram de Goede

    is het ook mogelijk om aan de noord kant van de singel in de walkant een stukje Otterstroom zichtbaar te maken bij de Amsterdamsestraatweg als daar toch een brug wordt gemaakt?

    1. HB

      Dat zal gebeuren na de diverse wegreconstructies om en op het Westplein. Eerst moet de structuurvisie fase 2 worden vastgesteld, incl. financiering, voordat plannen in detail worden uitgewerkt. Dat gebeurt dit najaar. Los daarvan moet een nieuw bouwplan voor het Smakkelaarsveld worden opgesteld en door de markt uitgevoerd. Die grondopbrengst financiert het herstel van het water aldaar. De conjunctuur is gunstig maar reken op nog zeker vijf jaar voordat je van Munt naar TiVre kan varen.

      1. Utrechter2

        Sowieso blijft het toch smal in de Van Sypesteyntunnel? Wat ik me vaag kon herinneren was dat verbreding van dit stuk qua politieke wil en qua financiering is afgeschoten.

        Praktisch/technisch was het momentum het project DSSU geweest waarin Prorail grootschalig toch alle sporen tijdelijk buiten dienst had.

        Of is er toch hoop op volledig herstel zoals we dat ooit zagen in de 3D-animatie in het oude Muziekcentrum Vredenburg waar ooit het voorlichtingscentrum was voor wat later CU2030 is gaan heten, wat vliegt de tijd! 😉
        Immers: behalve het waterherstel kan de gemeente één van deze drukste fietstunnels ook omwille van de capaciteit en verhoging van de sociale veiligheid willen verbeteren.

  8. Auteur
    HB

    Aanpassen van de waterbak in de Sijp-tunnel hoort gewoon bij het plan om het water weer te verbinden. Aan de hoogte kan niets veranderd worden, wel aan de breedte, hoewel slechts beperkt, gezien de verkeersruimte. Of de financiering uit Smakkelaarsveld of uit fase 2 komt, weet ik niet, maar afgeschoten is het niet. Zou ook raar zijn om het water wel uit te graven maar vervolgens een bottleneck voor wat bredere boten niet op te ruimen. Herstel van deze waterloop is, ook zonder het tunneldeel, een kostbare operatie waarvoor al jarenlang (politieke) wil bestaat in Utrecht.

    1. herman

      Combineren met spoorwerk lijkt handig, maar er komt geen nieuwe tunnel, alleen binnen de huidige tunnel worden aanpassingen verricht.
      Daarnaast is Utrecht nog lang niet zover met de planningen (en vooral de financiering daarvan). Eer Utrecht daarmee zover is moeten die nu vervangen wissels alweer vervangen worden.

      Het aansluiten van de Leidsche Rijn op de Singels is een van de mooiere projecten, maar ook een van de laatste. Hopelijk is er nog politieke wil over om hiervoor geld bij elkaar te schrapen, ben benieuwd!

      1. Utrechter2

        Het lijkt me ook leuk. Ik heb het helemaal niet bijgehouden maar hoe zit het dan met het Westplein? Ik realiseer me nu pas dat het niet alleen belangrijk is voor het ontweven van de verkeersstromen, maar dat het ook essentieel is voor het herstel van de vaarverbinding Leidse Rijn – Singel.

Reageer