Rondje Kop Jaarbeurs

In Analyse, Nieuws door HB17 Reacties

Utrecht is een luie stad. Hij komt traag op gang. Studenten, creatieven, zzp’ers, bestuur- en vergadertijgers, je kent het wel. Op zaterdagochtend is het helemaal kanonskogels afschieten en niemand raken. Des te opvallender zijn de gezinnetjes met onmiskenbaar Italiaans of Spaans voorkomen, fris en fruitig uit de veren van de Airbnb, die zich hebben voorgenomen om nu eens niet de oude binnenstad vol te slenteren maar de pareltjes van west te ontdekken. Met een wandelroute in de hand staan ze ergens op de afgezette Croeselaan verloren om zich heen te kijken, zich afvragend welke cruciale aanwijzing ze hebben gemist. Wat zullen ze op hun Facebook zetten over Utrecht? Heeft Lonely Planet ze maar wat op de mouw gespeld? Gauw terug naar de Oudegracht dan maar.

IMG_0657
IMG_0655

We hebben met ze te doen. De kop van het Jaarbeursgebied oogt troosteloos en zal dat nog wel een paar jaar blijven. De toerist zal BU niet lezen, maar laten we in ieder geval voor de vaste bezoekers proberen het plaatje te tekenen. Je moet er doorheen kijken luidt het motto, net zoals bij die bouwval op die toplocatie op Funda.

Bovenste panorama, van links naar rechts. We zien het Beatrixgebouw, zonder de karakteristieke oranje zonwering die het gebouw zo’n eigen gezicht geeft (of gaf?). Een steiger doet vermoeden dat de renovatie al is begonnen. Jaarbeurs is voornemens niet alleen het interieur, maar vooral ook de buitenkant flink onderhanden te nemen in de komende jaren. Een van de opvallendste aanpassingen is een inpandige oost-west looproute, van station naar Croeselaan. Lees meer over deze transformatie.
We draaien de blik verder naar rechts. Daar is de transformatie van de Generaal Knoopkazerne tot rijkskantoor en vergaderlocatie te zien. Daarvan is 21 juni jl de start van de bouw feestelijk gevierd. De sloper is aan het vertrekken en funderingsmachines hebben het overgenomen. Wat dit project duidelijk onderscheidt van de rest is de hoge ambitie om materialen en constructies van het oude gebouw te hergebruiken. Voorbeelden daarvan zijn de betonconstructie en de glazen borstwering. Ook de platanen van het parkeerterrein komen terug.IMG_4407
Nog ietsje naar rechts is de aanlanding van de Moreelsebrug, de nu al beroemde langzaamverkeerbrug met de treinveilige ijzerbomen. De bouw is tot halverwege het sporencomplex gevorderd. De aansluiting naar Mariaplaats kan nu worden gebouwd, want het oude busstation is niet meer in gebruik. De aanlandig heeft een extreem flauwe helling met diepe treden. Je moet een flink stuk omhoog en daarna weer omlaag. Weegt dit op tegen de Sijpesteijnroute? We doen hier de oproep dat iemand langs de bouwhekken glipt en met zijn fiets naar boven gaat. Er hangen daar zoveel camera’s dat je snel moet zijn. Wie durft? Laat weten hoe dat bevalt!

Draai je verder door dan zie je hoe de bioscoop uit de grond schiet. Het heeft jaren geduurd voor er op die locatie wat bewoog, maar zoals zo vaak: zodra er een dixi verschijnt, gaan dingen crescendo. Dit gebouw kent geen parkeerkelder met moeilijke grond- en watergebonden vergunningen en dito zware betonconstructies. De bioscoop verschijnt aan de centrumboulevard, die afgelopen voorjaar al zijn definitieve bestrating heeft gekregen.

Op de voorgrond is door Jaarbeurs een tijdelijk parkje met geleende bomen van beperkte omvang gemaakt. Het zal er zeker tot 2019 liggen. Het gebied heeft een lichte glooiing en wandelpaden en biedt een broodnodige verzachting voor de spectaculair stenige omgeving. De plek is interessant, want de gemeente heeft zich voorgenomen op deze locatie (inclusief huidige inrit naar P3) een spraakmakend gebouw te realiseren. Samen met de hoogbouw van het hotel-wooncomplex aan de overzijde van de centrumboulevard (Amrath hotel/De Lelie Vastgoed) vormt het een soort poort naar het westen, zie rode cirkel in onderstaand toekomstbeeld, dat CU2030 begin dit haar heeft gepubliceerd.

ToekomstbeeldHighlightKopJaarbeurs

InVivo_XTUArchitectsparis

Gevel van algen, project In Vivo, herontwikkeling linker Seine-over, Parijs

Wat weten we van dit gebouw? Het bouwcontour is vrij groot. Het loopt vanaf de Croeselaan tot aan de bioscoop, is ingesloten door centrumboulevard en Veemarktplein. Volgens het toekomstbeeld omvat het twee bouwvolumes. Er staat: mix van wonen, werken en entertainment, maximale bouwhoogte 90 meter, in totaal 65.000 vierkante meter bruto vloeroppervlak.
Tijdens een recente klankbordbijeenkomst voor de structuurvisie fase 2, werd duidelijk dat de gemeente meer beoogt dan het zoveelste wooncomplex realiseren. Ondanks dat deze locatie strikt genomen bij stationsgebied fase 1 hoort, wil men hier een voorschot nemen op de ambities van fase 2 en deze hier al inbrengen. Met de realisatie kan echter pas worden begonnen als de grondruil met Jaarbeurs zijn beslag gekregen heeft, dus na 2019.
De gemeente wil een iconisch gebouw, zowel qua architectuur als qua bouw en gebruik – duurzaam, groen, gezond. Het lijkt erop dat hier mogelijk het eerste gebouw in het stationsgebied met een groene gevel gaat verschijnen. Wie weet, wordt het iets als het In Vivo-project in Parijs, met een gevel van micro-algen, die warmte produceren. Dat zou stoer zijn en het stationsgebied kan wel een landmark gebruiken. Qua functies denkt de gemeente aan een mix van wonen en werken, met een relatief groot aandeel voor een culturele trekker in het A-segment, denk een vestiging van een internationaal gerenommeerd museum. Als Amsterdam de Hermitage heeft, mag Utrecht dan een stukje Prado, Tate of Guggenheim? Qua toetsing voor de mogelijkheden is de gemeente momenteel met een marktconsultatie bezig, conform het model van het Zuidgebouw, aka Het Platform. Dit najaar is er een voorselectie waarna een beperkte groep voorstellen mag indienen. Het consortium dat het meest aansprekende en haalbare concept presenteert wordt gecontracteerd. Maar dan zijn we vermoedelijk een, twee jaar verder. Het gevaar doet zich hierbij voor dat weer zwaar op (middeldure huur-)woningen wordt ingezet, ja zelfs de metrages worden opgerekt. Dat is bij het Zuidgebouw gebeurd, bij de woontoren aan de Van Sijpesteijnkade, ook de contracten met Amrath nemen een voorschot op een uitbreiding van het woningenprogramma. De twee kantoorontwikkelingen aan het Jaarbeursplein zouden ook zomaar woningen kunnen worden, nu kantoorgebouw fase A is afgeketst.

Als we het kijkrondje afmaken, valt onze blik op de toekomstige bouwplaats van Amrath. Daarover in een ander artikel meer.

Om mee af te ronden een foto van het Jaarbeursplein van Michiel Sypkens Smit, een week geleden vanuit een rondvlucht gemaakt (net als overigens de foto van de Knoop en de openingsfoto). We zetten hem neer in hoge resolutie, voor optimaal kijkplezier. De reden is de start van de bouw van het WTC, vorige week. Ook dat is gevierd met een kleine plechtigheid, inclusief wethouder stationsgebied voor de eerstepaalhandeling. BAM is aan het werk getogen en begin 2018 gaan de deuren open. Met deze brochure verleiden CBRE en WTC de huurders, die naar verluidt, staan te dringen.

IMG_4418

 

Reacties

  1. Martijn

    Op de laatste foto kun je mooi zien waar de parkeergarage komt, maar wat zijn ze daar aan het dóen? Parkeergarages beginnen toch met een grote put?

    Overigens kwam ik afgelopen weekend juist een groep verdwaalde Italianen bij het ex-busstation centrumzijde tegen, die de Jaarbeurszijde zochten omdat hun auto (touringcar?) op P2 stond…

    1. Auteur
      HB

      Wat je ziet is een betonnen stempelraam. Daarmee worden de damwanden op hun plek gehouden. Voor een staalconstructie is de overspanning kennelijk te groot. Het raam wordt later het dak van de garage. Onder het raam worden drie niveaus uitgegraven. Als ik het niet goed heb uitgelegd is er vast wel iemand om het te corrigeren 😉

      1. Reageerder

        Dat lijkt mij correct. Meer details op http://www.bartels-global.com/nl/projecten/parkeergarage-jaarbeursplein-utrecht:

        “Aan de westkant van Utrecht Centraal wordt de komende jaren het vernieuwde Jaarbeursplein gerealiseerd met daaronder een ondergrondse parkeergarage. Bartels is bij dit project betrokken als hoofdconstructeur van de drielaags parkeergarage, die plaats biedt aan circa 800 auto’s.

        De garage ligt zowel logistiek als technisch op een lastige plek, namelijk in het centrum van de stad, vlakbij het station, het stadskantoor en het Beatrixtheater. Het dek is een plein waar naast mensen ook zwaar verkeer mogelijk is (brandweer). De grondwaterstand ligt op ca. 80cm – maaiveld.

        Begin 2016 wordt gestart met de uitvoering van de parkeergarage. Eerst zullen de damwanden gedrukt worden, die blijvend en dragend zijn. Vervolgens worden vanaf maaiveld palen geboord. Dan zal de bouwput ontgraven worden, tot aan de onderkant van het kelderdek, waarbij een blijvend stempelraam wordt aangebracht bestaande uit betonnen balken. Als de bouwput ontgraven is, zal een vloer van onderwaterbeton worden aangebracht. Wanneer dit gereed is wordt een plaatpaalfundering opgebouwd uit in het werk gestort beton, waarna de parkeergarage daadwerkelijk gerealiseerd kan worden.

        In 2018 moet de garage opgeleverd zijn. ”

        Het geheel ziet er overigens vanaf de stationstrappen nog indrukwekkender uit. Je staat dichterbij en kijkt onder een kleinere hoek tegen de balken aan, waardoor de ruimtes tussen de balken kleiner lijken en het geheel er nog massiever uit ziet.

  2. Apostle

    Voor de Moreelsebrug: het alternatief via de Sijptunnel is 800 meter langer dan de brugroute. Een alternatief vol verkeerslichten en opstoppingen. Dan is de brug al snel een beter alternatief. Vermoed ik.

    1. Atilla Vigh

      @Apostle Dat ligt er natuurlijk aan waar je vandaan komt en waar je naartoe wilt.

      1. Apostle

        Van de Croeselaan naar Mariaplaats of verder. Voor mij geldt dat in veel gevallen in ieder geval wel.

  3. Auteur
    HB

    @Apostle: jij denkt niet dat de hoge trap met de diepe treden een vermoeiende klim (en afdaling!) oplevert die mensen er van zal weerhouden de brug te kiezen? Ben benieuwd, want bij mijn weten heeft nog niemand de proef op de som genomen en zijn ervaring gedeeld.

  4. Remco F

    Toch opmerkelijk dat het stationsgebied zo vreselijk veel hoogbouw krijgt. Van het referendum is vrijwel niets meer over, het Jaarbeursplein wordt een Jaarbeurspleintje, waar het volgens mij vooral winderig wordt. In het hele gebied geen groen en geen parkje te vinden. (Gemiste kans op het dak van het Centraal Station). Het dak van het Beatrixtheater zou een prachtig park kunnen vormen. En een stuk eerder dan het park dat is voorzien op het dak van een van vernieuwde hallen van de Jaarbeurs. Het Westplein zou ook een prachtig park kunnen zijn, mooi aan de gracht. Maar het door het autootje pesten van GroenLinks komt er een (tweede en misschien derde) lelijke brug pal op het plein in plaats van een tunnel. Ik ben benieuwd hoe ze het Urban Healthy Living-concept in de praktijk gaan brengen in zo’n betonnen en glazen gebied…

  5. Ramon

    Uhh Remco F. Hat Jaarbeurs plein wordt niet kleiner maar groter. Volgens mij komt er ook wel wat groen op het plein. Voor wat betreft het Westplein heb je gelijk. Ook wat groene daken zouden niet misstaan. De hoogbouw is in mijn ogen te eenzijdig van hoogte, allemaal rond de 90 mtr. 1 of 2 hogere torens van ongeveer 130-150 meter zouden het gebied een stuk spannender maken.

    1. Remco

      Ramon: De Croeselaan wordt deels bij het plein getrokken, maar er komen naast de trambaan nog twee grote gebouwen bij.

      En hogere torens liever niet. Meer wind, minder uitzicht, meer gekaap van de openbare ruimte. En Utrecht is geen Rotterdam.

      1. Auteur
        HB

        Hoe hoogbouw op wind uitpakt is moeilijk te zeggen. Een voorbeeld: ik dat het WTC straks het windklimaat op het Stadsplateau gaat verbeteren. Maar het kan evengoed, door zijn gestroomlijnde hoeken, de wind wel bevorderen. Het zou voor het JB-plein sowieso goed zijn als de noordzijde bebouwing krijgt, om dezelfde redenen. Het geeft beschutting tegen het weer en een plein werkt beter als plein als er duidelijke wanden zijn die de ruimte begrenzen.

  6. Lars

    De hoge brug in Maastricht biedt goed vergelijkingsmateriaal voor Moreelsebrug. Eerder stijler dan minder stijl maar desondanks redelijk intensief in gebruik als fietsroute. Met een vergelijkbare hoeveelheid omfietsen als voor de Moreelsebrug kan je ook de Servaasbrug nemen maar dat deden veel mensen toch niet aangezien de brug ondanks het afstappen toch behoorlijk sneller is (en ondanks geen stoplichten, de servaasbrug wel behoorlijk wat drukker is met toeristen die midden op het fietspad lopen….).

    Vraag alleen niemand over de luie trap die de hoge brug heeft want die wordt door bijna iedereen vervloekt…

    Zie wikipedia voor meer info: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoge_Brug_(Maastricht)

    1. Auteur
      HB

      [quote Wiki:] De luie trap wordt niet door iedereen gewaardeerd, zeker niet door fietsers. Zo verwoordt architectuurwebsite nlstreets een veel gehoorde klacht in een artikel: “Een prachtige brug om te zien is het zeker, maar in het gebruik bevalt hij minder. Met ons liep nog een aantal mensen de treden te verwensen: ze zijn zo ongelukkig van diepte dat je permanent twijfelt of je er nou één of twee tegelijk moet nemen, en geen van tweeën loopt lekker.” [einde quote]

      En daarom wil ik de oproep in dit artikel herhalen: heeft Utrecht net zo’n twijfeltrap in huis gehaald? Wie probeert het uit, bij voorkeur met fiets aan de hand?

  7. Ramon

    Remco , de plek waar de tramhalte is en waar de gebouwen komen is de plek waar vroeger die hele grote parkeergarage stond. Dus tenopzichte van de situatie van voor de sloop wordt het plein wel degelijk groter. De huidige hoogbouwlimiet van 90 mtr zorgt voor een oersaai beeld. Bovendien worden de gebouwen allemaal heel breed , om op die manier aan een rendabel aantal m2 te komen. Juist dat grote grond oppervlak van de panden zorgt voor meer kap en minder uitzicht. Bij een gebouw van 150 mtr kan je als gemeente eisen dat er een mooie slanke toren wordt gebouwd waar je makkelijker langs kijkt en waar op het maaiveld de buitenruimte ook groen kan worden ingericht. Voor het uitzicht maakt de hoogte niet uit, maar de zichtlijnen wel, en die zijn juist met al die vreselijk brede gebouwen weg.

  8. Raymond van den Hoven

    Die steiger aan de buitenkant van het Beatrixgebouw is de bouwtoegang tot de 2e verdieping waar een renovatie van de vergaderzalen aan de gang is, over de hele lengte van de gevel. Men wil namelijk geen “bouwvakkers” door de ‘Trade-Mart”. De oranje zonwering zal voorlopig niet op deze verdieping worden uitgedraaid. Ondergetekende heeft namelijk de voeding en sturing afgekoppeld ivm die renovatie… Oplevering van deze renovatie over 4 weken (al 2 weken bezig). Daarna hetzelfde op de 3 en 4e verdieping aangezien daar al voorbereidingen voor getroffen zijn. Daarvoor wordt die steiger aan de buitenzijde ook weer hoger gemaakt.

Reageer