In het kader van de informatiedemocratie, in de doorlees de werkbezoek-informatie die door POS op 24 april aan vijftien (kersverse) raadsleden is verstrekt over de stand van zaken in het stationsgebied. We vinden dat jij daar ook wel recht op hebt, want dit soort bondige samenvattingen worden niet zo vaak gemaakt. Overigens verwachten we bij de voorjaarsnota ook weer een uitgebreide bestuursrapportage.
[integrale quote:]
Historie
Samen met partners ontwikkelt de gemeente het Stationsgebied tot een vernieuwd centrumgebied met intensief ruimtegebruik, hoogwaardige ruimte, kantoren, woningen, detailhandel en leisure functies, evenals een multimodale OV-terminal door uitbreiding en opwaardering van de transfercapaciteit en de daar aanwezige infrastructuur voor trein, tram en hoogwaardig openbaar vervoer.
Korte beschrijving
Stationsgebied Utrecht is één van de zes Nieuwe Sleutel Projecten van het Rijk; bedoeld ter versterking van de concurrentiepositie van de stedelijke gebieden als onderdeel van Europese ontwikkelingen en als antwoord op de toenemende milieu- en mobiliteitsproblemen door de realisering van het nationaal multimodaal OV-knooppunt (railport van Nederland). Nadat twee eerdere plannen (Utrecht City Project (1994), Utrecht Centrum Project (2000) niet doorgingen, heeft het plan Stationsgebied wel doorgang gevonden.
Fase 1 van het plan is volop in uitvoering. Fase 2 (Jaarbeurskwartier en Westplein) is in het kader van de Crisis- en Herstelwet aangewezen als lokaal project van nationale betekenis en komt vanaf 2014 tot uitvoering. Ook de aanleg van de Catharijnesingel zuid maakt op basis van een raadsbesluit over de programmabegroting 2011 onderdeel uit van fase 2. (zie ook de motie “Water in de singels”).
Ondanks (of misschien wel dankzij) de economische- en vastgoedcrisis, wordt het project conform planning uitgerold. Stationsgebied Utrecht is één van de weinige locaties in de provincie Utrecht waar nog kantoorontwikkeling mogelijk is.
De inzet om in de afgelopen raadsperiode tot onomkeerbare besluiten over fase 2 te komen, is niet gelukt. Randvoorwaardelijk was overeenstemming met de Jaarbeurs over de toekomstige plaats en positie van de Jaarbeurs in de stad. Inmiddels ligt er een afsprakenkader over de belangrijkste (ruimtelijke en stedenbouwkundige) uitgangspunten die de Jaarbeurs in staat stellen het bedrijf te continueren, waaronder afspraken over de bereikbaarheid. Ook met de Rabobank hebben we contractuele afspraken gemaakt over de bereikbaarheid. Zie hoofdstuk Bereikbaarheid. Op basis hiervan wordt de visie voor fase 2 ontwikkeld en in 2014 ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. In die visie wordt ook duidelijkheid gegeven over de toekomst van het Westplein/ Lombokplein.Laatste besluit
– raadsbesluit tot aanpassing Masterplan, onderdeel Van Sijpesteijnkwartier (3 oktober 2013)
– raadsbesluit tot vaststelling bestemmingsplan Nieuw Hoog Catharijne inclusief amendement Catharijneknoop transparant (A68) en toegang tot de stilte (A69) (31 oktober 2013)
– raadsbesluit tot vaststelling bestemmingsplan Langzaamverkeersbrug Moreelsepark (31 oktober 2013)
– raadsbesluit tot vaststelling bestemmingsplan Westflank noord/ Van Sijpesteijnkade (31 oktober 2013)
– raadsbesluit tot vaststelling actualisering Stationsgebied (31 oktober 2013)
– raadsbesluit Alternatieven voor Bieb++ in bestaande panden (A1) (13 januari 2014)Overwegingen
Het plan Stationsgebied is vanwege de positie van de stad (bijvoorbeeld de schaalsprong) en de Utrechtse economie van groot belang. Op dit moment is 1,5 miljard euro in uitvoering. Hoogtepunt van de werkzaamheden in fase 1 valt in de periode 2014- 2016.
Er zijn zo’n 70 projecten gedefinieerd in fase 1, waaronder zo’n 20 grote projecten. De belangrijkste grote projecten zijn:
– OV-Terminal inclusief toeleidende routes en doorkoppeling SUNIJlijn op Uithoflijn (Rijk, gemeente, NS);
– Catharijnesingel, inclusief Vredenburgknoop, Paardenveld (gemeente, Corio);
– Muziekpaleis (Gemeente);
– Parkeergarage Vredenburg/ entreegebouw (Corio);
– Catharijneknoop (Corio);
– Herontwikkeling Nieuw Hoog Catharijne inclusief voorzetgebouw (Corio);
– Stationsplein oost (Rijk, gemeente, NS, Corio);
– Stadskantoor (NS, gemeente);
– Westflank noord (NS);
– Jaarbeurspleingebouw inclusief parkeergarage (nog niet bekend);
– Westflank zuid (Rijk, NS, gemeente);
– Kop Jaarbeursterrein fase 1 (Megabioscoop)(Jaarbeurs).
Voor korte en uitgebreide beschrijvingen van de projecten.Een en ander is kwetsbaar vanwege vele afhankelijkheden. Sinds het raadplegend referendum Stationsgebied in 2002 en de vaststelling van het (geactualiseerd) Masterplan Stationsgebied in 2004, hebben zich ingrijpende veranderingen voorgedaan die van invloed zijn op de plannen: Europese regelgeving luchtkwaliteit, omklap Jaarbeursterrein, inpassing Uithoflijn aan de oostzijde van het station (i.p.v. westzijde) met als gevolg doorkoppeling SUNIJlijn naar Uithoflijn. Zie de verantwoordingsrapportage van april 2010.
Wat de invloed is van het recente raadsbesluit over de vastgoedontwikkeling Smakkelaarsveld op de planontwikkeling, is op dit moment nog niet aan te geven. Er lopen onderzoeken/ marktverkenningen om te bezien of er mogelijkheden zijn om in vervolg op het realiseren van de trambaan nieuwe vastgoedontwikkelingen op het Smakkelaarsveld op gang te brengen.
De ontwikkelingen in het stationsgebied zorgen voor een grote druk op o.a. bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatie. De komende vijf jaar is er extra beleid nodig om de bouwhinder als gevolg van de bouwwerkzaamheden in het Stationsgebied zo veel mogelijk terug te dringen waarbij de bestrijding van geluidshinder in met name de avond- en nachturen op dit moment de grootste prioriteit heeft.
In de afgelopen raadsperiode, is er een toenemende aandacht geweest voor nieuwe inzichten ten opzichte van de gekozen uitgangspunten. Op sommige onderwerpen (o.a. autobereikbaarheid), leidt dat tot wensen en initiatieven om tot aanpassing van de plannen te komen. In de afgelopen twee jaar is gebleken dat deze op gespannen voet kunnen staan met de uitgangspunten van het Masterplan en het Structuurplan en de gesloten contracten.
Verder vraagt de verhouding tussen de oude stad (tussen de singels) en het Stationsgebied aandacht.Grondexploitatie
Vanaf de start bij Masterplan tot 2012 sluit de grondexploitatie Stationsgebied op nul. Dit is inclusief de gemeentelijke bijdrage van 70 miljoen euro (van oorspronkelijke 90 miljoen euro is 20 miljoen overgeheveld naar autobereikbaarheid).
Tot 2012 kon er jaarlijks bij de actualisatie van de grondexploitatie een op nul sluitende grondexploitatie worden gepresenteerd. Tegenvallers zijn in deze periode opgevangen door te optimaliseren en te faseren. Ondermeer door het Masterplan op te delen in fase 1 en 2. Voor fase 1 ligt er een door de Raad vastgestelde sluitende grondexploitatie. Voor fase 2 ligt deze er niet. Naar fase 2 overgehevelde planonderdelen zijn de Westpleintunnel en de Catharijnesingel zuidzijde (omgeruild met Catharijnesingel noordzijde i.r.t. de knip Paardenveld). Voor het maken van de structuurvisie Jaarbeursterrein en Lombokplein e.o. is 2 miljoen euro beschikbaar.
In 2012 en 2013 was het niet meer mogelijk om binnen de gebiedsontwikkeling tegenvallers op te vangen. Voor beide jaren is een negatief resultaat gepresenteerd. De risicovoorziening grondexploitatie Stationsgebied is om die reden twee maal opgehoogd.Stand grondexploitatie Stationsgebied Voorjaarnota 2012 en 2013
In hoofdlijn zijn de mutaties de afgelopen twee jaar als volgt geweest:Bij Voorjaarsnota 2012
Effecten o.a.:
– Verhogen kostenramingen conditionering;
– Tegenvallers Vredenburgknoop;
– Neerwaarts bijstellen opbrengstenraming Knoopkazerne en woningbouw.
Totaal effect op grondexploitatie in 2012: verslechtering van 47 miljoen euro.Bijsturing binnen grondexploitatie:
– Niet aanwenden budget vergroening 2,3 mln;
– Overheveling verbreding Sijpesteijntunnel naar fase 2 2,2 mln;
– Inzetten rentevoordeel (o.a. door renteverlaging van 5 naar 4 %) 2,7 mln;
– Businesscase Stationsplein Oost 1,3 mln;
– Diverse kleinere maatregelen 0,8 mln.
Het totaal aan bijsturingsmaatregelen bedraagt 9,3 miljoen euro, waarmee het geprognosticeerd eindsaldo van 0 daalde naar 37,7 miljoen euro. Bij de Voorjaarsnota 2012 besloot de gemeenteraad vast te houden aan het uitgangspunt van een op nul sluitende grondexploitatie Stationsgebied en werd 37,7 miljoen euro toegevoegd aan de grondexploitatie.Bij Voorjaarsnota 2013
Effecten o.a.:
– Uitfaseren (kantoor-)programma 3,1 mln;
– Bijstelling opbrengsten vastgoedprojecten 4,2 mln;
– Realisatie Stationsplein west 2,0 mln.
Totaal effect op grondexploitatie: verslechtering van 0 naar 9,3 miljoen euro euro. Bij de Voorjaarsnota 2013 besloot de gemeenteraad 9,3 miljoen euro toe te voegen aan de grondexploitatie Stationsgebied, waarmee deze weer op nul sloot.Verder is besloten tot:
– Een bijdrage voor het oplossen verkeersinfrastsructuur westzijde 3,0 mln;
– De eerste aanzet voor aanleg Catharijnesingel Zuid 1,6 mln.Vervolgproces
De meeste ontwikkelingen in fase 1 zijn contractueel vastgelegd, in voorbereiding dan wel in uitvoering of in fase van afronding. Het eerste gerealiseerde project, is de oplevering van het woonwinkelgebouw De Vredenburg in 2013.
In 2014 worden de laatste projecten van fase 1 contractueel vastgelegd (Westflank noord en Van Sijpesteijnkwartier) en komen nog enkele bestemmingsplannen ter besluitvorming naar de raad zoals Sijpesteijnkwartier/Jaarbeursplein, Westflank Zuid en Kop Jaarbeurs. Verder komt fase 2 tot besluitvorming.Openstaande moties en toezeggingen
– motie “structuurvisie fase 2 Stationsgebied” (2011/M58)
– motie “duidelijkheid over fase 2” en “water in de singels” (2012/M64)
– motie “trappen naar de perrons Rabobrug direct bij de bouw” (201267)
– motie “noord-zuid route via Forum publiek domein” (2013/M26)
– motie “een ambitieus Forum West als high-line van Utrecht” (2013/M27)
– motie “vasthouden aan woningbouw in Westflank noord in het Stationsgebied” (2013/M28)
– motie “toegankelijkheid Westflank noord voor iedereen”(2013/M29)
– motie “organische gebiedsontwikkeling Westplein” (2013/M37)
– motie “water in de singels, no.2” (2013/M38)
– motie “zichtlijnen OVT-Lombok Herstellen en Bewaken” (2013/71)
– actuele motie ” ruimtelijke inpassing bushaltes Vredenburg” (2014/10).– toezegging wethouder Stationsgebied in de commissie S&R (15 oktober 2013) over de aanleg laatste stuk Catharijnesingel: De wethouder doet jaarlijks bij het bespreken van de voorjaarsnota voorstellen voor de vulling van het spaarplan ten behoeve van de aanleg van het laatste stuk Catharijnesingel.
Zo, nu ben jij ook weer helemaal bij.