In de [notulen] van de Welstandscommissie-vergadering van 2 december vind je beschouwingen over de recenste plannen van twee belangrijke onderdelen van de Stationsgebiedplannen: de OV-Terminal en het entreegebouw van Hoog Catharijne, dat aan het Vredenburg gerealiseerd zal gaan worden. Over de laatste is dit jaar al twee maal eerder gesproken in de commissie.
De OV-Terminal, waarvan het een bouwaanvraag betreft van uitsluitend het gebouw zonder de perrons, pleinen en de traverse, krijgt een positieve ontvangst. Wel wil men graag een uitwerking zien van de expeditielaag (begane grond) aan de Stationsstraat. Bovendien waarschuwt men voor het risico dat de buitentraverse een ‘achterkant’ wordt van het station als er geen goede relatie is met de stationshal. Winkels alleen redden dat niet.
Het nieuwe HC-entreegebouw ontmoet wat meer weerstand in de Commissie. Zonder te weten welke incarnatie de commissie van het ontwerp heeft gezien, denk ik dat de recente maquette en het filmpje er dicht in de buurt zullen zitten. Laat ik de in het oog springende zaken eruit lichten.
De Commissie vindt het gebouw te weinig ambitieus als verbinding met de oude stad, ze noemt het een ‘introvert winkelgebouw’. De zichtbaarheid van de hoofdroutes naar het station worden in het gebouw onvoldoende ondersteund. Op welke wijze dat dan zou moeten laat men in het midden.
Het gebouw is duidelijk gelaagd, winkels beneden, woningen boven. Met name de tussenlaag die beide functies scheidt, een laag voor opslag, schiet de commissie in het verkeerde keelgat. Die aan de buitenzijde blinde laag zou worden aangekleed met reclameuitingen. De massaliteit ervan en ook het feit dat het de verticale samenhang in de gevel breekt, valt slecht.
De gevelarchitectuur is zodanig dat het per zijde reageert op de situatie, op de omgeving. De commissie vindt echter dat het gebouw rondom samenhang moet gaan vertonen. Nu is nog te weinig bekend van de gevels aan de singelzijde en aan de zijde van V&D. Men zoekt ‘een manifest bakstenen gebouw en een transparante ruimte die op een logische wijze worden gecombineerd’.
Dit zijn interessante analyses en inzichten. Maar ze hebben ook ontegenzeggelijk een academisch luchtje. Als ik als lekenlid in de Welstandscommissie zou mogen meedraaien zou ik het zo verwoorden: Dit gebouw zou overal in Nederland kunnen staan: Woerden, Kerkrade, Zaandam, whatever, en je zou het instant vergeten.
Wat draagt dit gebouw als Utrechts gebouw bij? Wat draagt dit gebouw bij aan het plein Vredenburg? Gaat het een dialoog aan met aansprekende gevels aan de overzijde? Corio effectueert in dit gebouw de vierkante meters, maar zet niet meer stappen dan strict nodig. Een enorm contrast met het Poortgebouw, waar duidelijk wel de grenzen worden opgezocht.
Het ontwerp is nog steeds niet uitgekristalliseerd, maar op hoofdlijnen zal de maquette, die we inmiddels allemaal wel hebben bestudeerd, het wel gaan worden. Zonder het torentje van Achter Clarenburg overigens, dat is al eerder afgetopt.
Nog een keer de link met de volledige [notulen].
Reacties
Het probleem van HC was altijd dat van de introverte gebouwen. Waarom geen horeca met terrasjes in de plint? Zo maak je een echt plein van het Vredenburg.
‘De commissie wacht de doorwerking af’ is een subtiele verwoording voor het terugverwijzen van het voorgelegde ontwerp naar de tekenkamer. Ik kan me weer helemaal vinden in het rapport van Welstand. Het is goed om te lezen dat de commissie niet met zich laat sollen.Het is he-le-maal niets. Ja, er staat een gebouw met een bepaald aantal kubieke meters, maar precies zoals Herbert treffend schrijft: het gebouw is zo weer vergeten. Wat we nodig hebben is een goed functionerend, karaktervol gebouw, iets wat je je herinnert. En mooi gedetailleerd graag.
Eigenlijk is HC een industrieterrein. Geen ouderwetse zware industrie, maar detailhandelsindustrie. Met z’n eigen vraagstukken rond logistiek, gebruik, en aanzicht van de openbare ruimte. Alsof je dus een fabriek er mooi wilt laten uitzien. Industriële monumenten zijn er wel in Nederland, Van Nelle bijvoorbeeld, maar er zijn er niet veel. Corio/opdrachtgever zou eigenlijk een jong industrieel monument moeten willen neerzetten op het Vredenburg. Zowel aan de straat- als aan de pleinkant.Kom op!, zou ik willen roepen, laat eens wat zien.
Blij toe dat er nog aan gesleutel zal moeten worden. Het is inderdaad te weinig ambitieus. Een stadsplein is meer dan open ruimte, de gebouwen moeten het plein “dragen”. Dit ontwerp slaagt daar (in tegenstelling tot de Vredenburg) niet in. Neem dat torentje aan de linker kant nou, volgens mij is dat slechts een onzalig compromis om tot meer appartementen te kunnen komen. Als beeld bepalend element is het veel te plomp en te weinig gedetailleerd.Ik zou graag een gevel met bogen in lichte natuursteen zien met in het midden één grootse entree die de gevel verticaal breekt.
Ondanks de krdietcrisis beleeft Utrecht een gouden periode. Het gaat ondanks de conjunctuurgevoelige economie goed met de stad. Waarom leert dat *#@&! Corio niet van het verleden en komt het met zo'n middelmatig, nietszeggend, troosteloos ontwerp? Ik dacht dat Utrecht bezig was zijn aartsconservatieve, kleinburgerlijke volksaard in te ruilen voor ambities die passen bij zijn fantastische cultuurhistorische rijkdom. Dit doet pijn!
Helemaal mee eens dat de Commissie Welstand hier kritiek op geeft. Totaal geen ambitie in dit gebouw te vinden… Het is wel aan het Vredenburg!! Maar waarom zo laat…? Geef het dan eerder aan, ook als gemeente zijnde.
(2) En ja, als je toch bezig bent met het plein, plaats dan eens een waterpartij in de vorm van een flinke fontein. Kom net terug uit Andalusië, en daar zie voorbeelden hoe water leven in een stad (lees: Sevilla, Granada, Malaga) kan brengen door middel van fonteinen. Dat is ook wat Utrecht nodig heeft, en het is geen schande om alsnog een “ouderwetse” fontein in het straatbeeld te plaatsen.
@Ill-b Welstand heeft in zijn eerste rapportage (begin 2008) al geklaagd over het feit dat Altoon&Porter het ontwerp zo laat in het ontwerpproces aan de commissie heeft voorgelegd. Dit is voor zover ik weet pas de tweede keer dat het ontwerp ter beoordeling is voorgelegd. Een fontein op Vredenburg zou het plein inderdaad letterlijk doen bruisen, maar zolang de marktlieden niet naar een andere locatie willen/kunnen zijn de mogelijkheden beperkt. Misschien is een variant op de fontein op het Spui in Den Haag mogelijk?
@ Ill-bHelemaar juist! Ik weet nog hoe enthousiast is was toen ik hoorde dat er met de nieuwbouw van het Stadhuis ook een fontein/waterval kwam. Eindelijk een fontein in de stad!! Dat werd echter een mooie tegenvaller met die omlaag gedonderde lekkende dakgoot.Het nieuwe Vreeburg lijkt me ideaal voor een groot fontein. Al dan niet in hetzelfde materiaal of stijl van het entreegebouw zodat er gelijk een koppeling tussen plein en gevel ontstaat. Wat mij betreft mogen daar best een paar belastingcenten heen!