In het boekje van B. J. Nichting, ‘Utrecht. Tussen Station en Vredenburg’ (Utrecht, 1976), las gastblogger Vlo een anekdote over het stationsgebied dat bij hem veel op zijn plaats deed vallen.
De heer Nichting schrijft dat het gebied in de vijftiende eeuw bekend stond als het ‘Ellendighe Kerckhoff’. Het was de plaats waar terechtgestelden en zelfmoordenaars in ongewijde aarde werden begraven. Ook toen het kerkhof al lang was opgedoekt, bleef het besmet terrein voor de Utrechters. Vele spookverhalen deden de ronde over deze omgeving. Toen een boer het er op waagde en er een boomgaard aanlegde, werd dit “een griezelige en knoestige verzameling van bomen” met “een zeer bescheiden oogst”.
Ik heb me altijd al afgevraagd waarom Hoog Catharijne zo merkwaardig op stelten staat. De mensen bewegen zich op 5,5 meter hoogte voort in dit gebied, als een troep angstige apen in boomtoppen. Het maaiveld wordt gemeden als de pest. Op het kortste stukje snelweg van Nederland, de Catharijnebaan, kan men er in de veilige stalen omkluizing van de auto met hoge snelheid doorheen razen.
Er was een tijd dat de krochten op straatniveau werden bevolkt door mensen in ernstige staat van ontbinding. Het leken haast wederopstandelingen van het Ellendighe Kerckhoff. Die situatie is door de gemeente gelukkig opgelost, door de daklozen en drugsverslaafden opvang te bieden.
Ik moet constateren dat het simpelweg negeren van het maaiveld bij de herontwikkeling van het stationsgebied rond de jaren ’70, heeft gewerkt: moest de boer met zijn boomgaard het doen met “een zeer bescheiden oogst”, voor Cório bedroeg de waarde van Hoog Catharijne eind 2007 341,4 miljoen euro. Zo’n waarde bouw je niet op als er geen fijne winst mee gepaard gaat.
Zou de openbare ruimte op maaiveldniveau er in 2030 beter bijliggen? Dan heeft Utrecht zich ontdaan van een eeuwen oud trauma. We will C.
Vlo